Yaşam Kaynak: BBC 05.12.2024 10:06

Avrupa'da kurtların 'dokunulmazlığı' sona eriyor

Batı Avrupa'da sayıları hızla artan kurtların "dokunulmazlığı" sona erebilir.
Avrupa'da kurtların 'dokunulmazlığı' sona eriyor

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Midilli atının kurtlar tarafından parçalanması üzerine harekete geçmesiyle kurt avının önü açıldı.

Avrupa Konseyi'ne bağlı Bern Sözleşmesi Komitesi, AB Komisyonu'nun, kurtlara yönelik sıkı koruma tedbirlerinin gevşetilmesi önerisini onayladı.

Buna göre kurtlar "sıkı korunan" statüsünden "korunan" statüsüne alınacak.

Karar üç ay içinde uygulamaya girecek.

=Üye ülkelerden üçte birinden fazlası itiraz ederse karar rafa kaldırılacak.

Türkiye, Bern Sözleşmesi'ne taraf ülkeler arasında yer alıyor.

Ancak BBC Türkçe'ye konuşan Yaban Hayatı Ekoloğu ve Doğa Derneği Biyoçeşitlilik Koordinatörü Şafak Arslan'a göre bu, kararın Türkiye'de mutlaka uygulanacağı anlamına gelmiyor.

Orta Avrupa'da soyu tükenen kurtlar, 100 yıl aradan sonra 2000'li yılların başında yeniden ortaya çıktı ve sıkı koruma önlemleri sayesinde hızla çoğalmaya başladı.

Avrupa'da 2012 yılında 11 bin olan kurt sayısının bugün 20 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

Kurt sürüleri, özellikle küçük baş hayvan yetiştiricileri için ciddi bir sorun olarak görülüyor.

Koyun ve keçi başta olmak üzere Avrupa'da her yıl en az 65 bin hayvanın, kurt saldırıları sonucu öldüğü tahmin ediliyor.

Çiftçilerin önlem talebi, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in sahibi olduğu Midilli atına yönelik kurt saldırısı ile ivme kazandı.

Von der Leyen'in "Dolly" adlı Midillisi, 2022 yılında Almanya'nın aşağı Saksonya eyaletinde kurtlar tarafından parçalandı.

Von der Leyen'in çabaları sonucu Komisyon, sorunlu kurtların öldürülmesine olanak tanıyan bir düzenleme için harekete geçti.

Kurtların statüsü nasıl değişti?

AB Komisyonu'nun talebi üzerine, Bern Sözleşmesi'ne taraf olan 50 ülke, Avrupa'da kurtların statüsünün "kesinlikle korunan" yerine sadece "korunan" olarak değiştirilmesine onay verdi.

Yabani hayvan ve bitki türlerinin korunmasına ilişkin esasları düzenleyen ve 1980'lerin başından bu yana yürürlükte olan Bern Sözleşmesi uyarınca, “kesinlikle koruma" bir hayvanın kasıtlı olarak öldürülmesi, özgürlükten mahrum bırakılması ya da rahatsız edilmesini yasaklıyordu.

Bu madde kapsamında, yabani hayvanların üreme alanlarına da dokunulamıyordu.

Bu değişiklikle, kurtların dokunulmazlığı ortadan kalkacak ve tehlike yaratan hayvanların belirli koşullar altında avlanabilmesinin önü açılacak.

Avrupa Birliği Komisyonu, bunun için “Habitat Direktifi”nde düzenlemeye gidecek.

Hollanda, Almanya ve Belçika hükümetleri, alınan karardan memnun.

Hollanda hükümeti, insanlara, evcil hayvanlara ya da çiftlik hayvanlarına saldıran kurtlara karşı daha sert müdahale edilmesini öngören bir ulusal planı devreye sokmaya hazırlanıyor.

Avrupa'daki Yeşil partiler ile hayvanseverler ise, bu değişikliğin, sadece kurt avının değil, Avrupa doğal yaşamında tahribatın da önünü açacağını savunuyor.

Bern Sözleşmesi'ne taraf olan ülkeler arasında 27 AB üyesinin yanı sıra Türkiye, Fas, Tunus, Senegal ve Burkina Faso da yer alıyor.

Türkiye'yi etkiler mi?

Türkiye Bern Sözleşmesine taraf olan ülkelerden biri ancak düzenlemenin değişmesi durumunda Türkiye'de kurtların avlanmasının önü otomatikman açılmıyor.

BBC Türkçe'ye konuşan Yaban Hayatı Ekoloğu ve Doğa Derneği Biyoçeşitlilik Koordinatörü Şafak Arslan, Türkiye'de yaban hayvanlarının avcılığının Kara Avcılığı Kanunu ile düzenlendiğini belirtiyor.

Türkiye'de Merkez Av Komisyonu avlanılabilecek yaban hayvanlarını kotalarıyla birlikte her yıl yaz aylarında yayımlıyor.

Arslan, Türkiye'de kurtlarla ilgili artan bir şikayet olduğunu ancak avlanmasının önünün açılmasının henüz gündemde olmadığını belirtiyor.

Türkiye, dünyada kurt sürülerinin yoğun olarak yaşadığı ülkelerden biri.

Ancak Kuzey Doğa Derneği Başkanı Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu'nun medyaya verdiği bilgiye göre, insan baskısı nedeniyle Türkiye'deki kurtların yaşam süreleri kısalıyor.

Şekercioğlu'na göre, Türkiye'de yerleşim yerlerine yaklaşan kurtlar insanlar tarafından öldürülüyor ve bu sayı oldukça yüksek.

Şekercioğlu, hayvanların yaşam alanlarındaki yapılaşma baskısının da kurtlarla insanları daha sık karşı karşıya getirdiğini vurguluyor.

2019 yılında yayımlanan bir bilimsel araştırmada Türkiye'de 2002-2017 yılları insanlar ve kurtlar arasında 234 karşılaşma görüldüğü ifade edilmişti.

Kurtların en çok ev hayvanlarına, keçi ve koyunlara saldırı olduğu belirtilmişti.