Amazon ormanlarında yaşayan Jivaro kabilesi, tarımla uğraşan ve zehirli oklarla avlanan klasik bir Güney Amerika kabilesi gibi görünse de, aslında korkutucu bir manevi inanışa sahip. Kabilenin inancına göre, canlı ve cansız her şey, insan gözünün göremediği ruhlara sahip. Bu ruhlardan biri olan 'arutam', kabile için hayatta kalmanın anahtarı olarak görülüyor. Ancak, bu ruhla doğulmuyor; 'arutam' ruhunu elde etmenin tek yolu insan öldürmekten geçiyor.
Öldürme, Jivaro kültürünün temel taşı
Jivaro inancına göre, bir kişinin 'arutam' ruhuna sahip olması, hayatta kalması ve güçlenmesi için şart. Bu nedenle, öldürme eylemi, toplumun önemli bir ritüeli haline gelmiş durumda. Bir Jivaro erkeği, topluluğunda saygı görmek ve evlenmek için avcı olmalı ve bu sürede birçok kez öldürme seferine katılmalıdır. Kabilenin inanışına göre, kişi ne kadar çok öldürürse, o kadar çok güce ve ölüm bağışıklığına sahip oluyor.
Küçültülmüş kafa ritüelinin sebebi
Küçültülmüş kafa ritüeli, Jivaro kabilesi için hem dini hem de manevi bir anlam taşıyor. Bu ritüelde, öldürülen düşmanın kafası, ruhunun kontrol altına alınabileceği ve ölen kişinin ruhunun intikam almasını engellemek amacıyla küçültülüyor. Kabile üyeleri, düşmanın ruhunu küçülterek onu kendilerine hizmet etmeye zorladıklarına inanıyorlar.
Türkiye’de ele geçirilen küçültülmüş kafatasları
Vahşi ve korkutucu bir gelenek olan kafa küçültme ritüeli, zamanla Amazon ormanlarının dışına taşarak Batı dünyasının da ilgisini çekti. Etnografik koleksiyoncular ve turistler için büyük bir ticaret malzemesi haline gelen bu kafataslarından dört tanesi, üç yıl önce Türkiye’de ele geçirildi. Jivaro kabilesine ait bu küçültülmüş kafataslarının, koleksiyonerler tarafından on binlerce dolara alınıp satıldığı biliniyor.
Modern dünyada kafa küçültme ritüelinin yankıları
Amazon kabilelerinin dini ritüellerinden biri olan kafa küçültme, Batı’nın ilgisiyle birlikte ticari bir ürün haline geldi. Bu ritüel, geçmişte kabilenin zaferlerini kutlamak için düzenlenen törenlerde kullanılsa da, günümüzde koleksiyoncular ve turistik amaçlarla satılan bir meta haline dönüşmüş durumda. Jivaro kabilesinin binlerce yıllık korkutucu ritüeli, şimdi modern dünyada karaborsa ticaretinin bir parçası olarak varlığını sürdürüyor.
