Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Vladivostok kentindeki Doğu Ekonomik Forumu kapsamında, Rus RBC televizyonuna verdiği röportajda, Türkiye’nin BRICS’e katılma niyetiyle ilgili bir soru özerine, “Bir ülkenin yönetimi belirli bir adım attığını söylediğinde, bunun ciddi niyetlere dayandığını varsayıyorum” ifadesini kullandı.
Lavrov, “Türkiye'nin neredeyse 70 yıldır sahip olduğu NATO üyeliği ve AB adaylık statüsüne gelince, bir Türk yetkilinin de bu yakınlarda söylediği gibi, belirli örgütlere üye ülkelerin BRICS’le ilişkisi olamayacağına dair bir kural yok” diye kaydetti.
BRICS üyeleri ve bu birlikle işbirliği geliştiren ülkeler için önemli olan Birleşmiş Milletler (BM) Antlaşması’nda belirtilen değerleri paylaşmak olduğunu kaydeden Rus diplomat, bunların ülkelerin eşitliği, iç işlerine karışmama, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü, tüm ülkelerin bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı olduğunu belirterek, “Batı’nın savunduğu nazizm değerlerine, teorilerine ve uygulamalarına ihtiyacımız yok. İfade özgürlüğünün, ulusal dillerin, kültürlerin, geleneklerin yasaklanmasına, kanonik kiliselerin kapatılmasına ve diğer yasaklara ihtiyacımız yok” dedi.
NATO yetkililerin, Türkiye’nin BRICS başvurusu konusunda sustuğuna dikkat çeken Lavrov, “Amerikalılar, bunun NATO üyeliğiyle bağdaşmadığını söyledi. Avrupa Komisyonu temsilcisi çok daha açık sözlüydü. Türkiye'nin AB üyeliğinin BRICS üyeliğiyle bağdaşmadığını ve bunun tersinin de geçerli olduğunu anlaması gerektiğini söyledi. AB adaylarının ortak bir dış ve güvenlik politikasına katılması gerekiyormuş. Bu da Türkiye’ye, AB'ye girmek istiyorsa Rusya karşıtı yaptırımlara katılması gerektiği yönünde açık bir talimat anlamına geliyor” yorumunda bulundu.
Rusya’nın Kazan kentinde Ekim ayında yapılacak BRICS Zirvesi sırasında, yeni üyeleri alma kriterleriyle ilgili önerilerin sunulacağını dile getiren Bakan, “BRICS üyeleri ile bu birlikle çalışmaya giderek daha fazla ilgi gösteren ülkeler arasındaki ilişkileri düzene koyma ihtiyacı hissediyoruz. Halihazırda bu tür 30'dan fazla ülke var. Bu çok kutupluluğun gerçek bir yansıması” diye kaydetti.
Daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 20-24 Ekim'de Kazan'da düzenlenecek BRICS Zirvesi'ne katılacağını açıklanmıştı.
BRICS nedir?
2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından kurulan topluluk, ülkeler arasında ekonomik işbirliğini amaçlıyor.
Gruba 2010’da Güney Afrika da eklendi ve Güney Afrika'nın ev sahipliğinde düzenlenen 2023 BRICS Zirvesi’nde üye ülkelerin liderleri genişleme kararı aldı. Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de 1 Ocak 2024'te BRICS’e katıldı.
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'i BRICS'te
BRICS ülkeleri, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45’ini kapsıyor. Gelişen dünyanın beş büyük ülkesi Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın baş harfleriyle oluşan BRICS, Batı'nın tek taraflı ekonomik işbirliğine alternatif olarak ortaya çıkan ve üye ülkeler arasında hem ekonomik hem de kültürel işbirliğini amaçlayan bir organizasyon.
'BRIC' terimi ilk kez 2001 yılında ABD'li yatırım bankası olan Goldman Sachs yönetim kurulu başkanı Jim O’Neill tarafından hazırlanan ‘Building Better Global Economic BRICs’ raporunda kullanılmıştı.
Türkiye ve BRICS süreci
BRICS'e katılmak isteyen ülkeler arasında Bahreyn, Bangladeş, Beyaz Rusya, Cezayir, Endonezya, Fas, Honduras, Kuveyt, Küba, Meksika, Nijerya, Suriye, Tacikistan, Tayland, Tunus, Vietnam ve Yunanistan gibi pek çok ülke var.
27 Temmuz 2018'de Güney Afrika'nın Johannesburg şehrinde gerçekleştirilen 10. BRICS Zirvesi'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yer almış, Erdoğan, zirveye 'İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı' sıfatıyla özel olarak katılım göstermişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından BRICS’e davet edilen Türkiye, zamanında söz konusu davete yeşil ışık yakmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin BRICS'e dahil edilmesi gerektiği yönünde beyanatta bulunmuştu.