Bir canavar olarak doğan, Çinli oyuncak üreticisi Pop Mart'ın minik canavarları artık viral bir ürün.
Üstelik ünlü hayranları da eksik değil: Örneğin Rihanna, Dua Lipa, Kim Kardashian ve Blackpink'ten Lisa.
Sıradan insanlar da aynı şekilde takıntılı - Şanghay'dan Londra'ya, bebeği satın alabilmek için oluşan uzun kuyruklarda kavgalar bile çıkıyor.
Labubu hayranı Fiona Zhang, "Bu kadar çetin bir rekabetin arasında bunu satın almayı becerince büyük bir başarı hissediyorsunuz" diyor.
Dünyanın Labubu'ya olan hayranlığı Pop Mart'ın kârını geçen yıl neredeyse üç katına çıkardı ve hatta bazılarına göre, pandemi ve Batı'yla gergin ilişkiler nedeniyle zedelenen Çin'in yumuşak gücüne enerji verdi.
Peki, Labubu bu üne nasıl kavuştu?
Labubu nedir?
Bu soru hâlâ birçok kişinin aklını kurcalıyor ve cevabı bilenler bile bu çılgınlığı açıklayabileceklerinden tam olarak emin değiller.
Labubu hem kurgusal bir karakter hem de bir marka.
Kelimenin kendisi bir şey ifade etmiyor.
Hong Kong doğumlu sanatçı Kasing Lung tarafından yaratılan "The Monsters" oyuncak serisindeki bir karakterin adından geliyor.
Pelüş gövdelere tutturulan plastik yüzler ve sivri kulaklar, büyük gözler ve tam dokuz diş gösteren yaramaz bir sırıtış gibi kendine özgü bir görünüme sahip.
İnternet kullanıcıları, onların sevimli mi yoksa tuhaf mı olduğuna karar veremiyor gibi görünüyor.
Resmi satış sitesine göre Labubu "iyi kalpli ve her zaman yardım etmek istiyor, ancak çoğu zaman yanlışlıkla tam tersini yapıyor".
Labubu bebekleri The Monsters'ın "Big into Energy", "Have a Seat", "Exciting Macaron" ve "Fall in Wild" gibi çeşitli dizilerinde yer aldı.
Labubu markasının evreninde kabilenin lideri Zimomo, erkek arkadaşı Tycoco ve arkadaşı Mokoko gibi kendi popüler bebeklerine ilham veren başka karakterleri de var.
İlk defa görenler için bu bebeklerden bazılarını birbirinden ayırt etmek zor.
Labubu'nun ünü hızlı yayılırken oyuncakları da aynı hızda tükeniyor.
Labubu'yu kim satıyor?
Pop Mart, Labubu'nun hakları için 2019'da Kasing Lung ile anlaşmadan önce "kör kutu" olarak adlandırılan, müşterilerin sadece paketi açtıklarında ne aldıklarını öğrendikleri kutular satıyordu.
Girişimci Wang Ning'in Pop Mart'ın Pekin mağazasını açmasından yaklaşık on yıl geçmişti.
Kör kutular başarılı olunca Pop Mart 2016'da Hong Konglu sanatçı Kenny Wong'un yarattığı çocuk figürleri olan Molly bebekleri satmaya başladı.
Ancak Pop Mart'ın büyümesini sağlayan Labubu satışları oldu ve Aralık 2020'de Hong Kong Borsası'na açıldı. Hisseler geçen yıl %500'den fazla artış gösterdi.
Pop Mart'ın kendisi de artık büyük bir satıcı haline geldi: Dünya çapında 2 binden fazla satış makinesi işletiyor.
Günümüzde Labubu bebeklerini ABD ve İngiltere'den Avustralya ve Singapur'a kadar 30'dan fazla ülkede fiziksel veya sanal mağazalardan satın alabilirsiniz, ancak bunların çoğu son zamanlarda yoğun talep nedeniyle satışlara yetişemiyor.
Çin anakarası dışından yapılan satışlar, 2024 yılında toplam gelirinin yaklaşık %40'ını oluşturdu.
Ancak talep bir gecede artmadı. Aslında küçük canavarların ana akıma girmesi birkaç yıl aldı.
Labubu nasıl dünyaya açıldı?
Dünya Labubu'yu keşfetmeden önce, ünü Çin ile sınırlıydı.
Çin odaklı araştırma şirketi ChoZan'ın kurucusu Ashley Dudarenok'a göre bu ürünler, ülkenin 2022'nin sonlarında salgından çıkmasıyla birlikte popüler olmaya başladı.
"Pandemi sonrası Çin'deki pek çok insan duygusal olarak kaçmak istediğini hissetti ve Labubu çok çekici ama kaotik bir karakterdi" diyor Dudarenok:
"Mükemmeliyetçilik karşıtlığını somutlaştırdı."
Çok büyük ve rekabetçi olan Çin interneti, küreselleşmeyen pek çok viral trend üretiyor.
Ama bu trend ülke sınırlarını aştı ve popülaritesi ilk olarak komşu Güneydoğu Asya ülkelerine yayıldı.
Kanada'da yaşayan Fiona, Labubu'yu ilk kez 2023 yılında Filipinli arkadaşlarından duyduğunu söylüyor.
Onları satın almaya o zaman başlamış. Sevimli bulduğunu söylüyor ama artan popülaritesi de onu cezbediyor:
"Ne kadar popüler olursa o kadar çok istiyorum.
"Kocam, 30'lu yaşlarımda neden böyle bir şeye bu kadar takıldığımı, hangi rengi alacağıma neden bu kadar önem verdiğimi anlamıyor."
Uygun fiyatlı olmasının da yardımcı olduğunu ekliyor.
Artan talep ikinci el piyasasında fiyatları yükseltmiş olsa da Fiona, Labubu bebeklerinin çoğu için 25-70 Kanada doları (720-2.000 TL) arasında değişen orijinal fiyatın tanıdığı çoğu insan için "kabul edilebilir" olduğunu söylüyor:
"Zaten bugünlerde bir çanta aksesuarı aşağı yukarı bu kadar tutuyor, çoğu insan bunu karşılayabiliyor."
Lababu'nun popülaritesi Nisan 2024'te Tayland doğumlu K-pop süperstarı Lisa'nın Instagram'da çeşitli Labubu bebekleriyle fotoğraflarını paylaşmaya başlamasıyla arttı.
Ardından, diğer küresel ünlüler de bu yıl bebekleri uluslararası bir fenomene dönüştürdü.
Şarkıcı Rihanna, Şubat ayında Louis Vuitton çantasına iliştirilmiş bir Labubu oyuncağıyla fotoğraflandı.
Kim Kardashian Nisan ayında 10 Labubu bebeğinden oluşan koleksiyonunu Instagram'daki takipçileriyle paylaştı.
Mayıs ayında ise İngiltere'nin eski futbol kaptanı Sir David Beckham da kızı tarafından kendisine hediye edilen bir Labubu ile Instagram'da fotoğraf paylaştı.
Artık bu bebekler sadece internette değil, sokakta da insanların üzerinde düzenli olarak görülüyor.
Labubu çılgınlığının arkasında ne var?
Basitçe söylemek gerekirse, bilmiyoruz. Çoğu viral trend gibi Labubu'nun çekiciliğini de açıklamak zor - zamanlama, zevk ve internetin rastlantısallığının bir sonucu.
Pekin'in sonuçtan memnun olduğu kesin.
Devlet haber ajansı Xinhua, Labubu'nun "Çin yaratıcılığı, kalitesi ve kültürünün cazibesini dünyanın anlayabileceği bir dilde gösterdiğini" ve herkese "havalı Çin'i" görme şansı verdiğini söylüyor.
Xinhua'nın "Çin kültürel fikri mülkiyetinin küreselleştiğine" dair başka örnekleri de var:
Black Myth: Wukong video oyunu ve hit animasyon filmi Nezha.
Bazı analistler, elektrikli araç üreticilerinden yapay zeka geliştiricilerine ve perakendecilere kadar Çinli şirketlerin, Batı'nın Pekin'in hırslarından duyduğu rahatsızlığa rağmen bu kadar başarılı olmasına şaşırmış görünüyor.
Danışmanlık firması iMpact'in kurucusu ve CEO'su Chris Pereira BBC News'e yaptığı açıklamada, "BYD, DeepSeek, Labubu da dahil olmak üzere tüm bu şirketlerin çok ilginç bir ortak noktası var" diyor:
"O kadar iyiler ki kimse Çin'den geldiklerini umursamıyor. Onları görmezden gelemezsiniz."
Bu arada Labubu sosyal medyada takipçi toplamaya devam ediyor ve milyonlarca kişi oyuncak kutularını açma videolarını izliyor.
Aralık ayının en popüler videolardan birinde, meraklı ABD havaalanı güvenlik görevlilerinin, içinde hangi bebeğin olduğunu anlamak için bir yolcunun açılmamış Labubu kutusunun etrafında toplandığı görülüyordu.
Uzun süredir koleksiyoner olan Desmond Tan, Singapur'daki bir Pop Mart mağazasında dolaşırken hangisini satın alacağına karar vermeden önce kör kutuları şiddetle salladığını ve bu sürpriz unsurunun cazibenin büyük bir parçası olduğunu söylüyor.
Bu Pop Mart'ta sık rastlanan bir manzara.
Desmond, Pop Mart'ın aralarında Labubu'nun da bulunduğu çeşitli oyuncak serilerinden özel baskılar yaptığı "chaser" denen karakterleri topluyor.
Desmond ortalama olarak satın aldığı her 10 kutudan birinde bir chaser bulduğunu söylüyor.
Desmond'a göre bu, 100'de bir olan tipik oranlara kıyasla gayet iyi bir isabet oranı:
"Kutuyu sallayarak kovalayıcıyı bulabilmek, farkı nasıl hissedeceğini öğrenmek son derece tatmin edici.
"Sadece bir ya da iki denemede başarabilirsem, çok mutlu olurum!"
