Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti'nin finansal rekabet gücünün uluslararası alanda artırılması, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunulması, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonun güçlendirilmesi amaçlanıyor. Kanun uyarınca İFM'de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki faaliyetler kapsamında elde edilen kazançlardan 2022 ila 2031 yılları vergilendirme döneminde kurumlar vergisi alınmayacak.
İstanbul Finans Merkezi'nin (İFM) yönetilmesi, işletilmesi, burada gerçekleştirilen faaliyetler ve bu faaliyetlere dair teşvik, indirim, istisna ve muafiyetleri düzenleyen İstanbul Finans Merkezi Kanunu, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti'nin finansal rekabet gücünün uluslararası alanda artırılması, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunulması, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonun güçlendirilmesi amaçlanıyor
Bu sayede İFM'nin önde gelen küresel finans merkezlerinden biri olmasının sağlanması hedefleniyor.
Kanun kapsamında, katılımcıların faaliyetlerine ilişkin izin, ruhsat, lisans ve benzeri onay başvuruları ile bunların çalışanlarına ve bu çalışanların bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin izin ve onay gibi başvuruların yapılabilmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birimlerinin görev alacağı tek durak büro oluşturulacak.
Tek durak büroda; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı temsilcileri ile bu bakanlıklarca gerekli görülmesi halinde bunların bağlı, ilgili, ilişkili kuruluşları veya bu bakanlıkların denetiminde olan kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ve ilgili ilçe belediyesi temsilcileri yer alacak.
İFM'de gerçekleştirilecek iş ve işlemlerin tek elden takibini yapmak ve tek durak büroda yer alan kamu kurum ve kuruluşları arasındaki koordinasyonu sağlamak amacıyla tek durak büro, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından sevk ve idare edilecek.
İhtiyaç duyulması halinde farklı bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları da tek durak büroya dahil edilebilecek. Tek durak büronun işleyişine dair usul ve esaslar uygulama yönetmeliğinde düzenlenecek.
Finansal hizmet ihracatı
Katılımcı belgesi alarak finansal faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik kişilere sundukları finansal hizmetler, hizmetten nihai olarak yurt dışında faydalanılması koşuluyla, finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilecek.
Finansal kuruluşların kendi nam ve hesabına gerçekleştirdikleri türev işlemleri, portföylerine varlık alma veya portföylerinden varlık satma işlemleri ile yurt içinde yerleşik kişilerin tasarruflarını yurt dışına çıkaran faaliyetleri, hizmetleri ve işlemleri finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilmeyecek.
Vergi ve diğer mali yükümlülüklere ilişkin istisna ve indirimler
Katılımcı belgesi almış finansal kuruluşlar tarafından İFM'de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki faaliyetler kapsamında elde edilen kazançların yüzde 75'i kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilecek. Ancak bu oran, geçici madde kapsamında kurumların 2022 ila 2031 yılları vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançları için yüzde 100 olarak uygulanacak.
Kurumlar vergisine ve harçlara ilişkin ilave muafiyet getiren aynı geçici madde doğrultusunda, katılımcı belgesi almış finansal kuruluşların İFM'de bulunan merkez ve şubelerinden, finansal faaliyet harçları 5 yıl süreyle alınmayacak.
Ayrıca İFM'de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki işlemler ile bu işlemler nedeniyle lehe alınan paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna olacak. Söz konusu faaliyetlere ilişkin işlemler her türlü harçtan ve bu işlemlere yönelik düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesna tutulacak.
Gelir vergisinden müstesna durumlar
Katılımcı belgesi almış finansal kuruluşların İFM'de istihdam ettikleri personele ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin yurt dışında en az 5 yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde yüzde 60'ı, yurt dışında en az 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde ise yüzde 80'i gelir vergisinden müstesna olacak.
Bu fıkra kapsamında belirtilen istisna, İFM'de çalışmaya başlamadan önceki son 3 yılda Türkiye'de çalışmamış olan personelin ücret gelirlerine uygulanacak.
İFM'de yer alan taşınmazların kiralanmasına dair işlemler her türlü harçtan ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden muaf tutulacak. En az üç ülkede aktif olarak faaliyet gösteren katılımcıların bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri hakkında da bu madde hükümleri uygulanacak.
İstanbul Finans Merkezi Bölgesi'nin yönetilmesine dair geçiş hükmü
Kanun ile ortak düzenlemeler ve yabancı personel istihdamına ilişkin bölümler de düzenlenirken, taşınmazlara yönelik maddeler de belirlendi.
Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususların Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan uygulama yönetmeliğinde düzenleneceği hüküm altına alınırken, geçici madde ile İFM Bölgesinin yönetilmesine dair geçiş belirlendi.
Buna göre, İFM’de tüm altyapı ve üstyapının işletilmesi, yönetilmesi, bağımsız bölümlerin ve alanların kiralanması ile kamuya ait olan ve imar planında belirlenen fonksiyonlar doğrultusunda ilgili kurumlara tahsis edilmiş alanlar hariç olmak üzere umumi hizmetlere ayrılmış yol, meydan, yeşil alan, park ve benzeri yerlere dair her türlü yönetim faaliyeti 20 yıl süreyle yönetici şirket tarafından gerçekleştirilecek.
Kat malikleri kurulu, ada temsilciler kurulu ve toplu yapı temsilciler kuruluna ait yetkiler İFM'de bulunan taşınmazlar açısından 20 yıl süreyle yönetici şirket tarafından kullanılacak.
