Dünya Kaynak: BBC 18.07.2025 14:22

İkinci Dünya Savaşı'ndan beri ilk

Almanya ve İngiltere arasında tarihi bir savunma anlaşması imzalandı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan beri ilk

Savunma konusunda en dikkat çeken maddede taraflar, birine yönelik bir saldırı durumunda birbirlerine yardım etmeyi taahhüt ediyor.

Aynı maddede iki müteffik, NATO'nun kurucu antlaşmasının beşinci maddesine olan bağlılıklarını da vurguluyor.

Beşinci madde bir üye ülkeye saldırı olursa diğer tüm üyelerin savunmaya gitmesini öngörüyor.

Yirmi üç sayfalık metin iki ülke arasında İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana imzalanan ilk anlaşma.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 17 Temmuz Perşembe günü düzenlenen imza töreninde "Bugün, Almanya ve İngiltere ilişkileri açısından tarihi bir gün" dedi.

Alman Şansölye, BBC'ye verdiği röportajda ise Rusya'yı büyük bir tehdit olarak gördüklerini söyledi.

Merz, "Bu yalnızca Ukrayna'ya yönelik değil, bizim barışımıza, özgürlüğümüze ve Avrupa'daki siyasi düzene yönelik bir tehdit" diye konuştu.

Merz'in günübirlik Londra ziyareti, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 8-11 Temmuz arasındaki üç günlük resmi İngiltere ziyaretinin hemen ardından geldi.

Bu ziyaretler, Avrupa'nın üç büyük gücünün kıtaya yönelik tehditlerin arttığı ve ABD ile ittifakın sorgulandığı bir dönemde işbirliğini artırma girişimi şeklinde yorumlandı.

Merz törende, "Savunma, dış politikanın yanı sıra ekonomi ve iç politika konularında da işbirliğimizi artırmak istiyoruz" dedi.

'NATO'nun kredibilite açığına işaret ediyor'

Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM) Direktörü Sinan Ülgen, iki NATO müttefikinin ittifak haricinde karşılıklı savunma anlaşması imzalamasının "NATO bağlamında oluşan kredibilite açığına işaret ettiği" yorumunu yapıyor.

Ülgen, BBC Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede NATO müttefiklerinin müşterek güvenlik anlaşmaları imzalamasının "olağan bir durum olmadığını" vurguluyor.

Ülgen, bunu Avrupa'da Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD'nin öngörülemez bir ortak olarak görülmesine bağlıyor:

"Öyle olduğu zaman da [Avrupa ülkeleri] kendi ulusal güvenlikleri için eskiden olduğu gibi Amerikan desteği ve hayata geçirilebilir bir 5'inci madde seçeneğine ilave olarak bu tip ikili anlaşmalara yönelmeyi tercih ediyor."

Ülgen, antlaşmanın İngiltere'nin geçtiğimiz hafta Fransa ile imzaladığı anlaşmayla birlikte değerlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor:

"Normalde Amerika'nın NATO'nun Avrupa ülkelerine sağlamış olduğu nükleer şemsiyenin sorgulanır hale gelmesiyle bu kez Avrupa'nın nükleer silaha sahip iki ülkesinin kendi nükleer doktrinini Avrupa'nın güvenliği için nasıl kullanabileceklerine dair yeni bir döneme işaret ediyor."

İngiltere ve Fransa, Macron'un ziyareti sırasında nükleer caydırıcılıkta koordinasyon öngören Northwood Deklarasyonu'nu imzaladı.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, 10 Temmuz'da Macron ile yaptığı ortak basın toplantısında "Bugünden sonra düşmanlarımız, bu kıtaya karşı büyük bir tehdidin, iki ülkeden birden yanıt verilmesini tetikleyeceğini bilecek" dedi.

Anlaşmanın içeriğinde neler var?

Kensington Anlaşması'nda savunma, ekonomi, bilim ve yasa dışı göçle mücadele gibi konularda Londra ve Berlin arasında daha yakın iş birliğini öngören proje ve hedefler yer alıyor.

Anlaşma Ukrayna'ya askeri destek ve ortak savunma sanayii üretimi gibi konularda da maddeler içeriyor.

Bu kapsamda Boxer zırhlı araçları ve Eurofighter Typhoon savaş jetlerinin ortak üretimi için adım atılması ve savunma ihracatının artması bekleniyor.

Anlaşma, savunma haricinde Almanya tarafından yasa dışı göçe yönelik yeni önlemler alınmasını da öngörüyor.

Bu kapsamda Berlin'in yıl sonuna kadar insan kaçakçılarının Manş Denizi'nde kullanılmak üzere satın aldığı küçük botların bulunduğu depolara yönelik yeni adımlar atılması bekleniyor.

Ayrıca seyahat kolaylığı, öğrenciler için okul seyahatleri ve Londra-Almanya direkt tren bağlantısı gibi raylı sistemlerde iş birliği yapılmasına dair maddeler de yer alıyor.