Çin hükümeti 10 Nisan'dan başlayarak ABD mallarına yüzde 34 ek gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu.
Çin Maliye Bakanlığı, ABD'nin Çin ürünlerine uyguladığı verginin "uluslararası ticaret yasalarıyla uyumlu olmadığını" savundu.
Trump'ın açıklamaları küresel ticaret açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyordu.
Türkiye, yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak ülkeler arasında yer alıyor.
En yüksek gümrük vergisinin ise Çin ve Vietnam'a uygulanması bekleniyor.
Beyaz Saray, Avrupa Birliği, Çin, Vietnam ve Lesotho gibi "en kötü suçlular" olarak tanımladığı ülkelerden gelen ürünlere çok daha yüksek oranlar uygulanacağını belirtti.
Trump, bunun "adil olmayan ticaret politikalarına" karşı bir misilleme olduğunu söyledi.
Trump'ın hamlesi , ABD'nin onlarca yıldır benimsediği serbest ticaret politikasını terk ettiğini gösteriyor.
Uzmanlar , kararın ABD'de fiyatların yükselmesine ve hem ABD'de hem de dünya genelinde ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olabileceğini söylüyor.
Yeni gümrük vergileri ne zaman başlayacak?
Beyaz Saray, yüzde 10'luk gümrük vergilerinin 5 Nisan'da uygulanmaya başlanacağını, daha yüksek vergilerin ise 9 Nisan'da yürürlüğe gireceğini duyurdu.
Trump, Beyaz Saray'daki açıklamasında ABD bayrakları önünde konuşarak, "Bu, bizim ekonomik bağımsızlık ilanımızdır" dedi.
Trump: Amerika yağmalandı
Trump, ABD'nin yıllardır "yakın ve uzak birçok ülke tarafından yağmalandığını, talan edildiğini, sömürüldüğünü" savundu.
"Bugün Amerikan işçisinin yanında duruyoruz ve nihayet Amerika'yı önceleyen bir politika izliyoruz" diyen Trump, "Kurtuluş Günü" olarak nitelendirdiği bu günü "Amerikan tarihindeki en önemli günlerden biri" olarak tanımladı.
Trump, seçim kampanyası sırasında hükümete gelir sağlamak ve üretimi artırmak için yeni tarifeler getireceğini söylemiş ve ABD için yeni bir "refah çağı" vadetmişti.
Hangi ülkelere ne kadar vergi geliyor?
Beyaz Saray, Meksika ve Kanada'nın son değişikliklerden muaf tutulacağını açıkladı.
ABD'nin en yakın ticaret ortaklarından olan bu iki ülkeye yeni vergiler uygulanmayacak.
İngiltere'den gelen ürünlere yüzde 10 vergi uygulanacak.
Avrupa Birliği'nden gelen mallara yüzde 20 vergi getirilecek.
Çin'den ithal edilen ürünler yüzde 34, Japonya'dan gelenler yüzde 24, Hindistan'dan gelenler ise yüzde 26 oranında vergilendirilecek.
Lesotho'dan gelen ürünlere yüzde 50, Vietnam'dan gelenlere yüzde 46 ve Kamboçya'dan gelenlere yüzde 49 vergi uygulanacak.
Özellikle Vietnam ve Kamboçya, son yıllarda Çin'den kaçan yatırımların yeni adresi haline gelmişti.
Bu yeni kararlarla ABD'deki genel gümrük vergisi oranları, onlarca yıldır görülmemiş seviyelere ulaşacak.
Trump ayrıca geçen hafta duyurduğu yabancı yapımı tüm otomobillere uygulanacak yüzde 25'lik ithalat vergisinin bu gece yarısından itibaren yürürlüğe gireceğini doğruladı.
Dünyadan nasıl tepkiler geldi?
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, gümrük vergilerinin dünya ekonomisine büyük darbe vuracağını ve "dünya çapında milyonlarca insan için vahim sonuçlar doğuracağını" söyledi.
"Birçoğunuzun en eski müttefikimiz tarafından hayal kırıklığına uğradığını biliyorum," diyen von der Leyen, "Bunun kaçınılmaz etkilerine hazırlıklı olmalıyız." ifadelerini kullandı.
Trump yönetiminin yüzde 10 vergi uyguladığı Avustralya'da Başbakan Anthony Albanese kararın "mantıksal hiçbir dayanağı olmadığını" söyledi.
Albanese "Bu, bir dostun yapacağı bir hareket değil" dedi.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, "Bir ticaret savaşı istemiyoruz... ABD ile birlikte ticaret ve iş birliği yoluna geri dönmek istiyoruz, böylece ülkelerimizdeki insanlar daha iyi bir yaşam sürebilir" dedi.
Güney Kore Geçici Devlet Başkanı Han Duck-Soo, "Küresel ticaret savaşı artık bir gerçeklik haline geldi. Hükümet, ticaret krizini aşmak için tüm imkanlarını seferber etmeli" dedi.
Kolombiya Dışişleri Bakanı Laura Sarabia, "Ulusal sanayimizi ve ihracatçılarımızı korumak amacıyla alınan önlemleri inceliyoruz" ifadelerini kullandı.
Brezilya hükümeti tarafından yapılan açıklamada, "İkili ticarette mütekabiliyeti sağlamak için tüm olası adımları değerlendiriyoruz. Buna, Dünya Ticaret Örgütü'ne başvurmak da dahil" ifadeleri yer aldı.
Amerikan iş dünyası ne dedi?
Trump'ın duyurduğu tarife açıklaması, ABD'li iş dünyası lobi grupları tarafından büyük ölçüde eleştirildi.
Gruplar, yeni gümrük vergilerinin operasyonları üzerindeki etkisinden endişe duyduklarını ifade etti.
Örneğin Çin'den ithal edilen çoğu mala mevcut vergilere ek olarak toplamda yüzde 34'lük bir ek vergi uygulanacak olması ticaret gruplarının tepkisini topladı.
AFP'nin aktardığına göre, Ulusal Restoranlar Birliği yaptığı yazılı açıklamada, "Bu ölçekte yeni tarifelerin uygulanması, işletmecilerinin restoranlarını açık tutmak için üstesinden gelmek zorunda kalacakları değişiklik ve aksaklıklar yaratacaktır" ifadeleri yer aldı.
Ulusal İmalatçılar Derneği Başkanı Jay Timmons, "İmalatçılar için riskler daha yüksek olamazdı" dedi.
ABD'deki birçok imalatçının zaten düşük kâr marjlarıyla çalıştığını vurgulayan Timmons şöyle devam etti:
"Yeni gümrük vergilerinin yüksek maliyetleri yatırımları, istihdamı, tedarik zincirlerini ve dolayısıyla Amerika'nın diğer uluslarla rekabet etme ve önde gelen üretim süper gücü olarak liderlik etme yeteneğini tehdit ediyor."
Yale Üniversitesi Bütçe Laboratuvarı'nın yakın tarihli bir analizinde, ithalata uygulanan yüzde 20'lik genel bir tarifenin ortalama ABD hanehalkına en az 3 bin 400 dolarlık bir maliyet getirebileceği tahmin edildi. Bu, pek çok Amerikalı için hayat pahalılığını oldukça artıracak bir dönem olarak yorumlandı.
Tüketici Teknolojisi Derneği Başkanı Gary Shapiro yaptığı açıklamada, "Yeni tarifeler, Amerikalılar üzerinde büyük vergi artışlarıdır; bu, enflasyonu artıracak, ana caddelerdeki işleri yok edecek ve ABD ekonomisi için bir resesyona neden olabilecek" dedi.
Shapiro, "Bu tarifeler tüketici fiyatlarını yükseltecek ve ticaret ortaklarımızı misilleme yapmaya zorlayacak" diye ekledi.
Birçok birliğin yoğun eleştirilerine rağmen, bazı lobi grupları da duyuruya daha olumlu yaklaştı.
Amerikan İmalat Birliği Başkanı Scott Paul, "Bugünkü ticaret eylemi, yerli imalatçıları ve Amerika'nın işçilerini önceliklendiriyor" dedi.
Paul, Trump'ın duyurusunu "doğru yönde atılmış gerekli bir adım" olarak nitelendirdi.
Ekonomistler ne dedi?
Beyaz Saray, yeni gümrük vergilerini gösteren bir tablo paylaştı.
Bu tablonun ilk sütununda ülke isimleri, ikinci sütununda ülkelerin ithalatlarında ABD'ye uyguladığı gümrük vergisi oranları ve üçüncü sütunda da ABD'nin uygulayacağı misilleme gümrük vergisi oranları ya da resmi deyişle "mütekabil vergi" oranları yer aldı.
Bu makalede X içeriği bulunmaktadır. Çerez ve diğer teknolojileri kullanıyor olabilirler, bilgisayarınıza herhangi bir şey yüklenmeden önce sizin rızanızı alırız. İzin vermeden önce çerez politikasını okumak ve gizlilik politikasına göz atmak isteyebilirsiniz. Bu içeriğe ulaşmak için lütfen "kabul et ve devam et" seçeneğine tıklayın.
Koç Üniversitesi'nde ekonomi profesörü Selva Demiralp tablodaki terminolojinin "Trump'ın bakış açısını yansıtması açısından ilginç" olduğunu söyledi.
Sosyal medya hesabından bir değerlendirmede bulunan Demiralp "İkinci sütundaki rakamlar varsayımsal. Mesela Türkiye'nin ABD'den yaptığı ithalata toplu halde uyguladığı iddia edilen yüzde 10'luk bir vergi bulunmuyor" dedi.
Prof. Dr. Demiralp, bu nedenle ABD'nin uyguladığı vergiye neden "misilleme" dendiğinin de anlamasının kolay olmadığını ifade etti.
Uluslararası Para Fonu'nun eski baş ekonomisti Ken Roggoff, BBC'ye yaptığı değerlendirmede "Trump, küresel ticaret sistemine bir nükleer bomba attı" dedi.
Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD'nin resesyona girme ihtimalinin bu açıklamayla birlikte yüzde 50'ye yükseldiğini öngören Roggoff, ABD'ye yapılan ithalata bu düzeyde vergi getirilmesinin sonuçlarının "akıl almaz" olacağını söyledi.
