Bolsonaro, temyiz süreci devam ettiği için ev hapsinde tutuluyordu.
Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes bunun önleyici bir tedbir olduğunu söyledi.
Yargıç Moraes, ev hapsini denetleyen merkezden gelen bilgilerin, Bolsonaro'nun "bileğindeki elektronik kelepçeyi kırma niyetinde olduğunu" gösterdiğini söyledi.
Moraes, eski devlet başkanının oğlunun gösteri çağrısı yaptığını da hatırlatarak, bu karışıklık sayesinde kaçışın kolaylaşabileceğini ifade etti.
Eylül ayında Brezilya Yüksek Mahkemesi'ndeki beş yargıçtan dördü Bolsonaro'nun suçlu olduğuna hükmederken, biri beraati yönünde oy kullanmıştı.
70 yaşındaki eski devlet başkanı 2022'deki seçimleri solcu rakibi Luiz Inácio Lula da Silva'ya karşı kaybetmesinin ardından kendisini iktidarda tutacak bir komplo planlamakla suçlanıyordu.
Yüksek Mahkeme yargıçları, darbe planının ordudan yeterli desteği göremediğini, ancak Bolsonaro taraftarlarının 8 Ocak 2023'te hükümet binalarına baskınlar yapmasına neden olduğunu belirtti.
Bolsonaro ise suçsuz olduğunu savunuyor ve hakkındaki hukuki sürecin siyasi motivasyonlarla yapılan bir "cadı avı" olduğunu iddia ediyor.
Nelerden suçlu bulundu?
Yargıç Cármen Lúcia, Bolsonaro'nun 8 Ocak 2023'te, taraftarlarının Yüksek Mahkeme, başkanlık sarayı ve Kongre'ye yaptığı baskınları kışkırttığını belirtti.
Mahkemenin kararını açıklayan yargıç, Bolsonaro'nun kendisine yöneltilen beş suçlamadan da suçlu bulunduğunu açıkladı: darbe girişiminde bulunmak, silahlı suç örgütüne liderlik etmek, demokratik hukuk düzenini şiddet yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs ve 8 Ocak'taki baskınlarda meydana gelen maddi zararlarla ilgili iki ayrı suç daha.
Bolsonaro'ya yönelik suçlamalar sadece 8 Ocak 2023'teki baskınlarla ilişkili değil.
Savcılar Bolsonaro'nun iktidarda kalabilmek için uzun süredir planlar yaptığını, ordu komutanlarına darbe teklifinde bulunduğunu ve asılsız iddialarla seçim sistemine dair şüphe oluşturmaya çalıştığını söyledi.
Ayrıca Lula'ya, onun başkan yardımcısı adayına ve bir Yüksek Mahkeme yargıcına yönelik suikast planlarından haberdar olduğu da iddia edildi.
Bolsonaro'nun avukatlarının, tutukluğunu cezaevinde değil evde geçirmesi için başvuruda bulunması bekleniyor.
Bolsonaro karar duruşmalarına katılmadı. Avukatları sağlık sorunları nedeniyle Bolsonaro'nun süreci Brasilia'daki evinden takip ettiğini belirtti. Yargıç Lúcia kararı okurken Bolsonaro'nun avukatı da mahkeme salonunu terk etti.
8 Ocak'ta neler yaşandı?
Brezilya'da Ekim 2022'te yapılan başkanlık seçimleri sonrası 2023 Ocak ayındaki devir teslim töreni sürecinde seçimleri kaybeden Jair Bolsonaro'nun destekçileri, başkent Brasilia'daki devlet binalarını bastı.
8 Ocak 2023'teki baskında Kongre binasına ve Yüksek Mahkeme'ye giren binlerce kişi çok sayıda sanat eserine ve eşyaya zarar verildi.
Hükümet, 10 Ocak'ta olaylarla ilgili olarak 1500 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Birçok destekçisi halen 2023 seçimlerinde Bolsonaro'nun yenilgisini kabul etmeyi reddediyor.
Seçim yenilgisini kabul etmeyen Bolsonaro da Lula'nın yemin törenine de katılmamış ve uçakla ABD'ye gitmişti.
Bolsonaro 2018'deki seçim kampanyası sürecinde midesinden bıçaklanmıştı ve sonrasında buna bağlı sağlık sorunları yaşadığı biliniyor.
Bolsonaro ve oğlu Eduardo, hukuki sürece müdahale etmeye teşebbüs ettikleri gerekçesiyle Ağustos ayından bu yana ev hapsinde tutuluyor.
Yüksek Mahkeme'nin kararını kutlayanlar olurken, Bolsonaro taraftarları hukuki sürecin, Bolsonaro'nun 2026'daki başkanlık seçimlerine katılmasını engellemek için yürütüldüğünü söyleyerek eleştiriyor.
Bolsonaro seçim sisteminin hilelere açık olduğuna dair iddiaları ardından, hali hazırda 2023'a kadar seçimlerden men edilmişti. Ancak eski devlet başkanı bu yasağa karşı mücadele ederek 2026 seçimlerine katılmayı amaçladığını söylemişti.
Bolsonaro'nun en büyük destekçilerinden biri ABD Başkanı Donald Trump.
Trump karara "çok şaşırdığını" söyleyerek, "Bunu bana da yapmaya çalıştılar ama başaramadılar" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Brezilya Yüksek Mahkemesi'nin "eski Başkan Jair Bolsonaro'yu haksız yere hapse mahkûm ettiğini" belirterek bu "cadı avına" karşılık vereceklerini söyledi.
Trump, Brezilya'ya %50 gümrük vergisi getirmesinin nedenlerinden birinin de, Brezilya mahkemesinin Bolsonaro hakkında verdiği kararlar olduğunu açıklamıştı.
Trump ayrıca, Bolsonaro davasını yürüten Yüksek Mahkeme yargıcı Alexandre de Moraes'i yaptırım listesine eklemişti.
