Avrupa'da uyuşturucu mafyası giderek daha yaratıcı yöntemlere başvurup daha saldırganlaşırken kokain ticareti artıyor, fiyatlar düşüyor ve bir zamanlar zengin uyuşturucusu olarak görülen kokain, giderek toplumda daha geniş kesimlere yayılıyor.
Kokainin Avrupa'ya girişinde İspanya ve ardından Fransa öne çıkmaya başladı. İspanya'da son dönemde üst üste yaşanan olaylar ülkenin uyuşturucu ticaretinde geldiği noktayı gözler önüne seriyor. İspanyol polisinin başkent Madrid'de bir emniyet müdürünün evine yaptığı baskında, duvarların arkasına yerleştirilmiş 20 milyon eurodan fazla para bulundu. Bu paranın uyuşturucu rüşvetlerinden geldiği tahmin ediliyor. Bu olayın hemen öncesinde ülkenin güney ucundaki Algeciras Limanı'nda Ekvador'dan gelen muz paketlerinin içinde 13 ton kokain ele geçirildi. Bu, İspanya tarihinde bir kerede ele geçirilen en büyük kokain miktarıydı.
İspanya hükümetinin uyuşturucuyla mücadele sorumlusu Joan Ramon Villalbi kısa bir süre önce mecliste yaptığı konuşmada "Avrupa'nın tamamı şu an kokaine boğulmuş durumda ve İspanya kıtaya giriş kapısı olarak önemli bir rol oynuyor" uyarısında bulundu. Villalbi'nin konuşmasından birkaç gün sonra Mart ayında İspanya polisi Madrid ve Marbella'daki iki ayrı dev baskınla uyuşturucu bağlantılı çok sayıda gözaltı gerçekleştirdi.
Ele geçirilen kokain miktarı katlanarak artıyor
Rakamlar da İspanya'daki durumu net bir şekilde ortaya koyuyor. 2023 yılında İspanya'da ele geçirilen kokain miktarı, bir önceki yıla göre ikiye katlanarak 118 tona ulaştı. Beş yıl öncesinde bu miktar 37 ton civarındaydı. 2024 rakamları henüz açıklanmadı ama yine belirgin bir artış kaydedildiğine kesin gözüyle bakılıyor.
Kesin olan bir diğer gerçek, ele geçirilen kokain gibi Avrupa pazarına giren miktarın da artıyor olması. Avrupa Polis Teşkilatı (Europol) daha hafta sonunda Ekvador'dan gelen ve Almanya ve İspanya'daki suç çeteleri yoluyla AB'ye sokulmak istenen 73 ton kokainin ele geçirildiğini duyurdu.
İspanya'nın komşuları Fransa ve Portekiz'de de uyuşturucu çetelerinin faaliyetleri artıyor. Özellikle Fransa'nın kuzeyindeki Le Havre'de durum endişe verici boyutlarda. Kokainin Avrupa'ya girişinde önemli rotalardan biri olan kentte ele geçirilen kokain miktarı 2018'de 3,6 ton iken bu rakam 2019 ve 2020'de 10 tona ve 2024'te 13 tona ulaştı.
Le Havre ve Dunkerque'de limanların genişletilmesinin de kokain ticaretindeki artışta rol oynadığı düşünülüyor. Dunkerque'de gümrük polisi birkaç gün önce yapılan operasyonda 660 milyon euro değerinde 10 tona yakın kokain ele geçirdi.
Uyuşturucu çetelerinin Fransa'da yılda 3 ila 6 milyar euroluk ciro yaptığı, İspanya'da bu rakamın sekiz milyar euroyu aştığı tahmin ediliyor.
Avrupa'nın kuzeyinde gerileme eğilimi
Hollanda polisi, Avrupa'ya kokain girişlerinde İspanya ve Fransa'nın giderek daha öne çıkmasını, kuzeydeki kontrollerin sıkılaştırılmasına bağlıyor.
Rotterdam liman polisinden Jan Janse, uluslararası kokain akışında önemli değişiklikler yaşandığını belirterek Avrupa'nın en büyük limanı olan Rotterdam'da ele geçirilen uyuşturucu miktarının 2024'te belirgin bir şekilde azaldığını kaydediyor.
Ele geçirilen uyuşturucu miktarının üst üste üçüncü yılında da azaldığı Rotterdam'da 2024'te başta kokain olmak üzere 26 ton uyuşturucu yakalandı. 2023'te bu miktar 45 bin ton olmuştu. Janse, Belçika'daki Anvers ve Almanya'daki Hamburg limanlarında ele geçirilen uyuşturucu miktarının da azaldığını kaydetti.
Üretim artıyor, fiyatlar düşüyor
Avrupa'daki uyuşturucu patlamasının birkaç nedeni bulunuyor. İspanya hükümetinin uyuşturucuyla mücadele sorumlusu Joan Ramon Villalbi, Latin Amerika'da üretimin rekor seviyelere çıktığına işaret ediyor.
Arzdaki artış fiyatları da aşağı çekiyor. El Mundo gazetesine konuşan bir İspanyol yetkili, bir kilo kokain için ödenen paranın iki yıl içinde yarı yarıya azaldığını ve kilo fiyatının 16 bin euroya düştüğünü belirtiyor.
Bir başka neden, çetelerin polisi atlatma girişimlerinde giderek daha yaratıcı ve karmaşık yöntemlere başvurması. Kokain artık sadece muz ve otomobil parçalarının arasına ya da pirinç torbalarına yerleştirilmiyor. Akdeniz'de Cebelitarık Boğazı'nda son model hızlı tekneler, hatta son birkaç yıldır denizaltılar kullanılıyor. Son dönemlerde kullanılan bir başka yöntem de kokainin Avrupa'daki laboratuvarlarda koka macunundan üretilmesi.
Büyük limanlarda polis kontrolleri sıkılaştırıldığında çeteler daha küçük, gözden ırak limanlara yöneliyor. "Drop-off" denilen yöntemle uyuşturucu dolu paketlerin tekneden denize atılması, bu paketlerin daha sonra daha küçük botlarla denizden toplanması da bir başka yöntem.
Çeteler giderek saldırganlaşıyor
Uyuşturucu ticareti sadece toplum sağlığı açısından değil, güvenlik açısından da bir sorun. İspanya'da uyuşturucu bağlantılı kaçırma, silahlı saldırı gibi şiddet olaylarında belirgin artış kaydedildi. Geçen yıl Barcelona'da bir liman çalışanı mafya tarafından öldürülmüş, Barbate limanında da iki polis memuru, sürat teknesinin üzerlerine sürülmesi sonucu hayatını kaybetmişti.
Uyuşturucuyla mücadelede görev yapan Başsavcı Rosa Ana Moran, Barbate'de yaşananların tanık oldukları en kötü ve hazin olaylardan biri olduğunu belirterek, otoriteye duyulan korkunun da kaybolmaya başladığı uyarısında bulunuyor.
Başta Arnavutlar olmak üzere tehlikeli ve şiddet kullanmaya hazır durumdaki yabancı çetelerin uyuşturucu kaçakçılığı işine giriştiğini belirten Moran, "Balkanlardan, İsveç'ten, Hollanda-Fas asıllı Mocro Mafyası da dahil yeni aktörler, İspanya'da giderek daha aktif hale geliyor ve eski aktörlere göre daha saldırganlar. Büyük miktarlar yatırıyorlar ve büyük kayıpları göze alıyorlar. Ellerindeki muazzam miktarlarla memurlara ve özel şirketlere rüşvet verme konusunda da büyük bir hareket alanları var" diyor.
