Dünya Kaynak: BBC 24.06.2025 10:00

"Ateşkes yürürlükte, lütfen ihlal etmeyin"

İsrail-İran çatışmasının 12. gününe girerken ABD Başkanı Donald Trump, iki ülkenin ateşkes için anlaştığını duyurdu.
"Ateşkes yürürlükte, lütfen ihlal etmeyin"

İran'ın ateşkesin devreye gireceği açıklanan süre öncesi yaptığı füze saldırısında 4 kişi öldürüldü.

Saldırıda Beerşeba kentinde bir apartman büyük hasar aldı.

İran'ın kuzeyindeki Gilan'daki bir saldırıda da dokuz kişi öldürüldü. İran, İsrail'i suçladı.

Karşılıklı saldırılar sonrası TSİ 09.00 sıralarında İsrail yönetimi de ateşkesin kabul edildiğini duyurdu.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, 13 Haziran'da başlayan saldırıların "amacına ulaştığı" savunuldu.

Açıklamada İsrail'in nükleer silah ve balistik füzeler kaynaklı "yaşamsal tehdidin" ortadan kaldırıldığı da kaydediliyor.

Ateşkes açıklamasını Trump sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptı.

Türkiye saatiyle gece yarısı yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

"İsrail ve İran arasında tam ve eksiksiz bir ateşkes için tamamen anlaşmaya varıldı. (Şu andan itibaren 6 saat içinde, İsrail ve İran son görevlerini tamamladığında!) Resmi olarak İran ateşkesi başlatacak ve 12 saat sonra İsrail ateşkes yapacak. 24. saatte 12 günlük savaş resmen sona erecek. Her bir ateşkes boyunca diğer taraf da barışçıl ve saygılı olarak kalacak."

Trump, her şey planlandığı gibi gittiği takdirde sona erecek olan savaşın "12 gün savaşı" olarak anılması gerektiğini, yıllar boyunca sürmesi halinde "Tüm Ortadoğu'yu yok edebileceğini" ama bunun olmayacağını da paylaşımına ekledi.

Donald Trump ilk açıklamadan altı saat sonra yaptığı Truth Social paylaşımında "Ateşkes devrede, lütfen ihlal etmeyin" ifadelerini kullandı.

Trump: Ateşkes sonsuza kadar sürecek

Sosyal medya hesabındaki paylaşımın ardından Amerikan NBC News kanalına konuşan Trump, duyurduğu ateşkes için "Bir limiti yok, sonsuza kadar sürecek" dedi.

Trump'ın pek de net olmayan ateşkes açıklamasının ardından ismini açıklamayan Amerikalı yetkililer, ABD basınıyla bazı detaylar paylaştı.

BBC'nin Amerikalı yayın ortağı CBS kanalına da bilgi veren Beyaz Saray yetkilisine göre İsrail, İran saldırılarına son verirse ateşkes yapmayı kabul etti.

İran da, daha fazla saldırı düzenlemeyeceğini üst düzey yetkililer aracılığıyla ABD'ye teyit etti.

Aynı yetkili, Trump'ın Netanyahu'yla Pazartesi öğleden sonra bir telefon konuşması yaparak ateşkesi görüştüğünü; Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Özel Temsilci Steve Witkoff'un da İran yönetimiyle iletişime geçtiğini söyledi.

CBS kanalının aktardığına göre ateşkes görüşmelerinde Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman El Tani de rol oynadı.

Buna göre Katar, kendi topraklarındaki ABD üssünün İran tarafından hedef alınmasından sonra, İranlı yetkililerle telefon görüşmeleri yaparak ABD'nin teklifini iletti.

Başkan Trump, Katar Emiri'ni arayarak arabuluculuk yaptığı için teşekkür etti.

Bir süre sonra sosyal medya hesabından bir paylaşım daha yapan Trump, İsrail ve İran'ın "neredeyse eş zamanlı olarak kendisine ulaştığını ve barış istediğini" yazdı.

İran şartlı ateşkes mesajı verdi

İran Dışişleri Bakanı Sayid Abbas Arakçi, X platformunda bir paylaşım yaparak İsrail'in "illegal saldırılarını durdurması halinde İran'ın misillemeye devam etmeye niyeti olmadığını" yazdı.

Arakçi, İsrail'in saldırılarını durdurması için yerel saatle 04.00'a kadar süresi olduğunu yazdı.

"İran daha önce defalarca açıkça belirtti: İsrail İran'a savaş açtı, savaşı İran başlatmadı. Şu an için ateşkes ya da askeri operasyonların durdurulmasına dair bir anlaşma yok.

"Ancak İsrail rejimi İran halkına yönelik illegal saldırılarını Tahran saatiyle 4'e kadar durdurursa, bizim de misillemeye daha fazla devam etme niyetimiz yok."

Arakçi, bu paylaşımın ardından, askeri operasyonların tamamen durdurulmasıyla ilgili kararın daha sonra verileceğini de ifade etti.

Arakçi daha sonra yaptığı paylaşımda, İran'ın "Saat 4'e kadar operasyonlarına devam ettiğini" yazdı.

Ancak sabah saatlerinde İsrail, İran'ın ülkeye yönelik dört füze saldırısı gerçekleştirdiğini ve bu saldırılarda üç kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Bu saldırıların ardından İran devlet televizyonu IRINN, ateşkesin sağlandığını, bunun Katar'daki ABD üssüne yapılan saldırı sayesinde İsrail'e kabul ettirildiğini duyurdu.

Haberi okuyan spiker, "Trump'ın saldırı sonrası ateşkes için İran'a yalvardığını" söyledi.

Henüz İsrail'den açıklama yok

İsrail'e son bir saat içinde birkaç kez füze saldırısı yapılırken İran'da şimdilik sessizlik var.

BBC Farsça Servisi'ne konuşan Tahran sakinleri, gece boyunca başkentte duyulan patlama seslerinin gece saat 4'ten sonra kesildiğini aktarıyor.

Henüz İsrail'den resmi bir açıklama gelmedi.

13 Haziran'da başlayan çatışmalarda İran Sağlık Bakanlığı yaklaşık 500 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

Ancak insan hakları grupları İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının 950 olduğunu söylüyor.

İran'ın füze saldırılarında ise İsrailli yetkililere göre 24 kişi hayatını kaybetti.

'Böyle dönüşler Trump'ın dış politika tarzında belirleyici'

BBC'nin Tel Aviv'de bulunan muhabiri Mark Lowen, saldırılar sürerken, İsrail yönetiminin bölgedeki Arap ülkeleri aracılığıyla İran'a "önümüzdeki birkaç gün içinde savaşı sonlandırmaya niyetli olduğunu" mesajını ilettiğini söylemişti.

Lowen'a göre, Netanyahu uzun süreli bir savaş istemediği mesajını vermişti. İran'ın geçen 12 gün içinde İsrail'in hava savunma sistemini defalarca delmiş olması da Netanyahu'yu için savaşı sonlandırmaya teşvik etmiş olabilir.

BBC'nin Beyaz Saray muhabiri Bernd Debusmann Jr da, İran'ın Katar'da bulunan ABD üssüne yaptığı saldırının ardından Trump'ın ortamı yumuşatan bir yaklaşım sergilediği, böylece "barışa giden yolu açmaya çalıştığı" yorumunu yapmıştı.

Trump İran'ın saldırısı sonrası "önceden haber verdiği için İran'a teşekkür etmek istiyorum" mesajı paylaşmış ve artık barış zamanı geldiğini savunmuştu.

Debusmann Jr'a göre bu, bir gün önce "İran'da neden bir rejim değişikliği olmasın?" diyen Trump'ın tonunda ciddi bir değişimin göstergesiydi.

"Böyle dönüşler Trump'ın dış politika ve İran krizine yaklaşım tarzında belirleyici oldu. Yeni gelişmelere göre hızlıca yön değiştirebiliyor ve tahmin edilemez olmaktan gurur duyuyor"

Vance: 'İran artık nükleer silah yapma kapasitesine sahip değil'

Trump'ın ateşkes duyurusundan çok kısa bir süre önce, yardımcısı JD Vance de Fox News kanalına verdiği röportajda, ABD ve İsrail saldırılarında İran'ın nükleer tesislerini ağır hasar gördüğünü savundu.

"İran'ın artık nükleer silah üretme kapasitesi yok çünkü biz hepsini yok ettik," diyen Vance, İran'ın ileride nükleer silah üretmeye çalışması halinde "yeniden ABD ordusuyla karşı karşıya geleceğini" de sözlerine ekledi.

Henüz Trump'ın ateşkes duyurusu gelmemişken İran Meclis Başkanı Muhammed Bekir Kalibaf da, Tahran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'yla (IAEA) ile işbirliğini sonlandırmayı düşündüğünü açıkladı.

Kalibaf, buna gerekçe olarak "Kurumun tarafsızlıktan ve profesyonellikten uzak olmasını" gösterdi.

Bölge ülkeleri hava sahalarını açtı

Katar'daki ABD üssüne yönelik İran saldırısının ardından Trump'ın kullandığı yumuşak ton, gerilimin de azalmasıyla sonuçlandı. Saldırıdan saatler sonra Katar'daki alarm hali sona erdi ve Katar hava sahası yeniden sivil uçuşlara açıldı.

Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn de hava sahalarının sivil uçuşlara açıldığını duyurdu.