Alaska'dan 11 günde Yeni Zelanda'ya uçan bir kıyı çamur çulluğu hiç durmadan 12 bin kilometreden fazla mesafe kat ederek dünya rekoru kırdı.
Kuş bilimciler, bu hayvanların bir savaş uçağının aerodinamiğine sahip olduğunu ve uçuş sırasında yüklerini hafifletebilmek için iç organlarını küçültebildiğini söylüyor.
Bacaklarına takılan renkli halkalar nedeniyle 4BBRW (Blue-mavi, Blue, Red-kırmızı, White-beyaz) adı verilen erkek kuş, gövdesine takılan beş gramlık bir vericiyle uydudan izlendi.
Saatte 88 kilometre hıza ulaştı
Guardian gazetesinin haberine göre 4BBRW, üç kuşla birlikte 16 Eylül'de Alaska'dan yola çıktı. Sadece bu kuşa verici takıldı.
Kuşlar, güney istikametinde ilerleyip Aleut Adaları'nı geçerek Büyük Okyanus'a yöneldi.
Kuşları Avustralya'ya doğru sürükleyen doğu rüzgarları nedeniyle yolculuğun uzadığı düşünülüyor.
Uydu verilerine göre 11 gün sonra Auckland'deki bir koya inen 4BBRW, 12.854 kilometrelik yol kat etti.
Fakat uzmanlar hata payını düşerek gerçek uçuş mesafesini 12.200 kilometre olarak hesapladı.
Daha önce kayıtlara geçen en uzun aralıksız uçuş rekoru 2007'de 11.680 kilometre yol kat eden 'E7' adlı başka bir kıyı çamur çulluğuna aitti.
Kuşların göçlerini izleyen Global Flyway Network adlı bilim insanları grubundan Dr. Jesse Conklin, "Dünyanın neresinde olduklarını bilme yetenekleri var gibi görünüyorlar. Tam açıklayamıyoruz ama sanki yanlarında harita taşıyorlar" dedi.
Dr. Conklin şöyle konuştu:
"Pasifik'in ortasında; açık okyanusta günlerce uçuyorlar. Hiç kara yok. Sonra Yeni Kaledonya ve Papua Yeni Gine'ye geliyorlar. Burada bir sürü ada var. Belki kuşlara insanlarmış gibi bakıyor olabiliriz ama, sanki karayı görünce 'Dümen kırmalıyım yoksa Yeni Zelanda'yı kaçıracağım' diyorlar gibi."
Kesin olarak bilinmemekle birlikte, kuşların çoğu zaman kanat çırptıkları yolculukları sırasında hiç uyumadıkları düşünülüyor.
'Savaş uçağı gibiler'
Dr. Conklin, "İnanılmaz bir yakıt-enerji oranları var. Pek çok avantaja sahipler. Savaş uçağı gibiler. Uzun, sivri kanatları ve kusursuz hatları onlara aerodinamik potansiyeli kazandırıyor" diyor.
Erkek kıyı çamur çulluklarının ağırlıkları 190 ile 400 gram arasında değişiyor. Dişilerin ağırlığı 260-600 gram. Uzun yolculuklarından önce yağlanarak iki kat büyüklüğe ulaşabilen kıyı çamur çulluklarının diğer göçmen kuşlara göre uçuşlarında çok daha az enerji sarf ettikleri ve rüzgâra daha dirençli oldukları belirtiliyor.
Kuşların dönüş yolculuğuna Mart'ta başlamaları bekleniyor. Kuşların Asya'yı geçerek Sarı Deniz çevresinde bir ay kadar konaklayacakları ve buradan deniztarağı ve solucanlarla beslendikleri Alaska'ya dönecekleri tahmin ediliyor.
'Bu kadar uçabilen değil, uçmak zorunda olan tek kuş'
Global Flyway Network'teki uzmanlar, Pasifik güzergahının kuşlar için bir engel değil, rüzgâr yardımıyla uçabilecekleri, hastalık riski ve yırtıcı kuş riskinden görece uzak bir 'ekolojik koridor' işlevi gördüğüne dikkat çekiyor.
Dr. Conklin, "Başka kuşlar da örneğin 10 bin kilometrelik uçuşlar yapabiliyor. Ama dünyada böyle bir uçuşların gerekli olduğu fazla yer yok. Yani bunu yapabilen tek kuş bu değil. Ama bunu yapmak zorunda olan tek kuş" diyor.
