İsrail ordusunun hava saldırılarında herhangi bir can kaybı olup olmadığı henüz belli değil.
Lübnan'ın Ulusal Haber Ajansı, İsrail'in Perşembe akşamı ülkenin güneyinde en az 52 saldırı gerçekleştirdiğini duyurdu.
Çarşamba günü ağırlıkla Hizbullah üyelerinin kullandığı çağrı cihazlarının patlatılması sonrası iki ülke arasındaki gerilim yeni bir aşamaya geçti.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, iki güne yayılan patlamalarda toplam "5 bin kişinin öldürülmek istendiğini" söyledi.
Hasan Nasrallah, patlamalarla ilgili İsrail'i suçladı ve "Tüm kırmızı çizgiler aşıldı" dedi.
Nasrallah, "Bu tam bir terörizm. Bunlar savaş suçları veya en azından savaş ilanıdır," dedi.
En az 37 kişi bu iki dalgada hayatını kaybetti.
Lübnan BM Temsilciliği'nden Perşembe akşamı yapılan açıklamada, ilk bulgulara göre, patlayan cihazlara ülkeye girişlerinden önce patlayıcı yerleşirildiğini kaydetti.
Açıklamaya göre, cihazlar elektronik mesaj yoluyla patlatıldı.
BM Güvenlik Konseyi bugün bu patlamalarla ilgili toplanacak.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres sivillerin kullandığı cihazların silaha dönüştürülmemesi için bir kontrol mekanizması gerektiğini söyledi.
Hasan Nasrallah
Salı günü yaşanan ilk patlamalarda ikisi çocuk en az 12 kişi öldü. Lübnan Sağlık Bakanlığı en az 2750 yaralıdan 200'ünün durumunun ağır olduğunu açıkladı.
Çarşamba günü bazısı cenaze törenlerinin düzenlendiği sokaklarda olmak üzere yeni bir patlama dalgası geldi.
El telsizlerinin patlatılması sonucu 25 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.
Hizbullah'ın patlamalarla ilgili suçladığı İsrail'den patlamalara ilişkin açıklama yapılmadı.
Ancak İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Çarşamba günü, savaşta yeni bir aşamaya geçildiğini "ağırlık merkezinin, kaynak ve birlik aktarımı ile kuzeye yönelmekte olduğunu" söyledi.
Eş zamanlı patlayan çağrı cihazlarının nerede üretildiği konusunda soru işaretleri var. Lisans sahibi Tayvanlı firma, Macaristan merkezli bir şirkete logosunu kullanma hakkını verdiğini iddia ediyor.
Macaristan hükümetiyse cihazların kendi topraklarında üretilmediğini duyurdu.
Blinken: ABD'nin bilgisi yoktu
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Lübnan ve Suriye'deki patlamalar konusunda ülkesinin önceden "bilgisi olmadığını" ve olaylara "dahlinin bulunmadığını" söyledi.
Gazze'de ateşkes sağlanması yönündeki çabaları ilerletme ve Mısır ile ikili ilişkileri güçlendirme amacıyla Kahire'yi ziyaret eden Blinken, burada yaptığı açıklamada, ABD'nin Orta Doğu'da çatışmayı tırmandırabilecek adımlardan kaçınmanın önemi konusunda net olduğunu söyledi.
Lübnan'da cenazeler
Bir saat süren patlamalar
Salı öğleden sonra yerel saatle 15:45 civarında Hizbullah'ın kalesi olarak anılan başkent Beyrut'un güneyindeki bölgede çok sayıda patlama yaşandı.
Olaylara tanık olanların aktardığında göre insanların ceplerinden dumanlar çıktıktan kısa süre sonra, havai fişek ve silah sesine benzeyen küçük patlamalar duyuldu.
CCTV görüntülerinin olduğu bir videoda, bir mağazanın kasasının önündeki bir adamın pantolonunun cebinde patlama olduğu görülüyor.
Benzer şekilde bir meyve sebze reyonunda duran bir kişi de bir patlama sesi sonrası acılar içinde yerde kıvranmaya başlıyor.
Reuters haber ajansı, patlamaların yaklaşık bir saat boyunca devam ettiğini bildirdi.
Kısa sürede Lübnan genelinde hastanelere akın oldu ve tanıkların aktardıklarına göre izdiham yaşandı.
Reuters, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın patlamalarda yaralanmadığını bildirdi.
İran'ın Lübnan Büyükelçisi Mojtaba Amani de patlama ile yaralananlar arasında bulunuyor. Amani'nin durumunun iyiye gittiği kaydediliyor.
Bazı havayolu şirketleri patlamalar sonrası Lübnan'a ve İsrail'e uçuşları durdurdu.
Lübnan'a komşu Suriye'de de patlamalar rapor edildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, en az 14 yaralı olduğunu duyurdu.
BBC Güvenlik muhabiri Frank Gardner, Hizbullah'ın sağlam haldeki çağrı cihazlarını incelediğini bildiriyor.
Gardner, İsrail yorumsuz kalsa da tüm işaretlerin Mossad'ı gösterdiğini ekliyor:
"Hizbullah'a ve dolaylı olarak İran'daki destekçilerine bu kadar ciddi bir darbe indirecek hem teknik kapasiteye hem de niyete sahip başka bir devlet veya kuruluş yok".
Tanıklıklar ve doktor ifadeleri ise çok sayıda kişinin hayatlarını değiştirecek yaralar aldığını gösteriyor.
'Travma üstüne travma'
Lübnan Sağlık Bakanı Beyrut genelinde 1750 yaralı olduğunu, bunun 750’sinin başkentin güneyindeki mahallerde yaşadığını söyledi.
Bakan, yüzünden ve ellerinden yaralanan, yaşam destek ünitesine bağlanan çok kişi olduğunu kaydetti.
Uzuv ve göz kaybı sebebi olarak patlamanın çağrı cihazına bakarken yaşanması gösteriliyor.
BBC’de de çalışmış bir gazeteci olan Kim Ghattas, patlamalar başladığı sırada Beyrut'taki bir cenazeden evine döndüğünü anlattı.
BBC Radyo 4’e konuşan Ghattas, “travma üstüne travma" yaşadığını anlattı:
"Şehirde gerçekten bir kaos ortamı vardı çünkü insanlar ne olduğunu ilk anda anlamadılar.
"İlk başta Beyrut'un güneyinde büyük bir patlama olduğunu düşündük, sonra her yerde aynı anda küçük patlamalar yaşandığı ortaya çıktı.
"Daha sonra, marketlerin ve süpermarketlerin içinden, alışveriş yapan veya kasada ödeme yapan insanları hedef alan bu küçük patlamaları izlemeye başladık.
"Sonra saatlerce siren sesleri duyduk. Güvenlik güçleri, trafik sıkışıklığını önlemek için insanların sokaklardan çekilmelerini istiyordu.”
Gözünden ve elinden yaralı bir kişi
Hizbullah neden çağrı cihazı kullanıyordu?
Hizbullah üyeleri iletişim için büyük ölçüde çağrı cihazlarına bağımlı.
Çağrı cihazı (pager) olarak anılan iletişim araçları, sesli mesaj veya sms alma özelliklerine sahip olabiliyor.
Bu cihazlar sağlık görevlileri arasında da yaygın kullanılıyor.
Cep telefonları, İsrail'in Hamas bomba uzmanı Yahya Ayyaş'ı 1996'da öldürmesinin gösterdiği gibi güvenilir bulunmadığından örgüt tarafından çoktan terk edildi.
Eski CIA Analisti Emily Harding, güvenlik ihlalinin Hizbullah için çok utanç verici olduğunu söyledi.
BBC'ye konuşan Harding, "Bu büyüklükte bir ihlalin etkisi sadece fiziksel olarak gördükleri zararla sınırlı olmayacak, aynı zamanda tüm güvenlik aygıtlarını sorgulamalarına neden olacak.
"Dikkatlerini İsrail ile olası bir mücadeleden uzaklaştıracak yoğun bir iç soruşturma yürütmelerini bekliyorum" dedi.
