Bir siyasetçi için genç sayılabilecek yaşta ama uzun süredir Amerikan halkı ve hatta dünya onun hikayesini biliyor.
40 yaşındaki JD Vance'in bizzat yazarak 2016'da yayımladığı yaşam öyküsü önce kendi ülkesinde ses getirerek New York Times En Çok Satan Kitaplar listesinde zirveye çıktı. 4 yıl sonra da dünya sinemalarında gösterildi.
Akıl Oyunları (A Beautiful Mind), Da Vinci Şifresi (The Da Vinci Code) ve Grinç (How the Grinch Stole Christmas?) gibi sevilen filmlerle tanınan usta yönetmen Ron Howard'ın çektiği, Amy Adams ve Glenn Close gibi yıldız oyuncuların yer aldığı film, büyük ilgi topladı.
Eski bir donanma piyadesi olan ve dünyanın en iyi üniversitelerinden Yale'ın hukuk bölümünde okuyan Güney Ohiolu JD Vance'in hayallerindeki işe girmek üzereyken yaşadığı ailevi kriz, pek çok kişinin hafızasına kazındı.
Amerikan kırsalında uyuşturucu ve alkol bağımlılığıyla mücadele eden aileden böylesine başarılı bir kişinin çıkması, ABD çapında bir "ilham öyküsü" olarak okunurken Vance'in ABD'nin "ağzında gümüş kaşıkla doğan" azınlığından Donald Trump'ın yanında yer alması, pek çok kişi için şaşırtıcı oldu.
Ölümün kıyısından döndü
Vance, 2 Ağustos 1984'te Ohio'ya bağlı Middletown'da doğduğunda nüfus kağıdına James Donald Bowman yazıldı.
Daha küçücükken babası Donald Ray Bowman onu terk etti. Annesi Beverly Carol da hemşirelik yaparken erişebildiği reçeteli ilaçlara bağımlı olduğu için kendisinden 5 yaş büyük ablası Lindsay'le birlikte zor günler geçirdi.
Vance, fakirlik ve şiddetin damga vurduğu çocukluk dönemini anlattığı kitabında şöyle diyor:
Çocukluğuma dair nefret ettiğim şeyler arasında hiçbiri, sürekli değişen baba figürleriyle kıyaslanamaz.
Annesinin otoyolda hız yaparak "Bu arabayı çarpıp ikimizi de öldüreceğim" demesi, arka koltuğa geçen Vance'i dövmek için durması ve otomobilden kaçan ufak çocuğun sığındığı komşunun polisi arayarak annesini tutuklatması da kitapta yer alıyor.
Agresif bir anneyle ve farklı baba figürleriyle birlikte soyadı da birkaç sefer değişen Vance ve onu korumaya çalışan ablasına, annesinin ebeveynleri bakmaya başladı.
Onlar Muhafazakar Demokrat olsa da bir keresinde büyükbabası, Cumhuriyetçi Ronald Reagan'a oy vermiş.
Vance, kadınlara ilgi duymayıp cinsel kimliğini sorgulamaya başladığında ona büyükannesi "Sen eşcinsel değilsin. Öyle olsaydın da sorun olmazdı. Tanrı yine seni severdi" demiş.
Vance'in öz babası, ergenliğinde Black Sabbath, Eric Clapton ve Led Zeppelin dinleyen çocuğuyla yıllar sonra tekrar buluştuğunda onun müzik zevkine karşı çıkmış. Mesafeli olduğu babası hakkında "Bunlar yerine Hıristiyan rock'ı dinlememi tavsiye etti" diyor.
İsim karmaşası
Bir dönem Robert Hamel'la evlenen annesinin isteğiyle, biyolojik babasıyla paylaştığı Donald adını atıp David'i alan Vance'in kimliğinde James David Hamel yazmaya başladı.
Nüfus kağıdına ilk olarak James Donald Bowman yazılan siyasetçi, 2014'te evlenince annesinin ebeveynlerinin soyadı olan Vance'i eşiyle birlikte alarak James David Vance oldu.
Siyasetçi ve kitap yazarı, Vance soyadını evlenirken aldığını iddia etse de sonrasında ortaya çıktı ki Nisan 2013'te Yale'dan mezun olurken bu değişikliği yapmış.
Irak'ta askerlik ve gerçeklerle yüzleşme
2003'te liseden mezun olunca ABD Deniz Piyadeleri'ne katılarak gazetecilik yapmaya başladı. 2005'te 6 aylığına Irak'ta görevlendirildi. "Gerçek çatışmadan kaçabildiğim için şanslıydım" derken bu dönemin kendisini derinden etkilediğini de belirtiyor:
Ülkeme onurlu bir şekilde hizmet ettim. Irak'a gittiğimde dış politikanın müesses nizamının vaatlerinin tamamen bir şakadan ibaret olduğunu ve bana yalan söylendiğini gördüm.
4 yıllık askerliğin sağladığı avantajla önce Ohio Eyalet Üniversitesi'nde felsefe ve siyaset bilimi okuyup yüksek şeref derecesiyle lisans programını bitirdi, sonra da Yale'da hukuk okudu.
Burada tanıştığı Usha'yla 2014'te Hindu bir din adamının kutsamasıyla evlendi ve sonrasında üç çocuk sahibi oldu. Ewan, Vivek ve Mirabel adını taşıyan evlatlarından ikisi erkek, biri kız.
Hintli göçmen akademisyenlerin çocuğu olarak San Diego'da büyüyen avukat Usha, eşinin iyi bir ailenin özlemini hep çektiğini söylüyor.
Bitcoin sahibi ilk başkan yardımcısı adayı olan Vance'in kendi kurduğu Narya Capital'ın adı, Yüzüklerin Efendisi'ne işaret ediyor
Onu etkileyen figürler
Yale'daki öğretmeni Amy Chua, yaşam öyküsünü yazmasını söyleyerek Vance'in hayatını değiştirdi.
Sonradan Muhafazakarlardan Kanada Parlamentosu'na giren üniversite arkadaşı Jamil Jivani'yi de saymak lazım.
George W. Bush döneminde ABD Başkanı için metin yazarlığı yapan David Frum da kariyeri için önem arz eden ilk bağlantılarını kurmasını sağladı.
PayPal'ın eski CEO'su ve Facebook'a dışarıdan ilk kez yatırım yapan kişi olan Peter Thiel'den bahsetmemek de olmaz.
Vance, mezun olduktan sonra Cumhuriyetçi Senatör John Cornyn, Kentucky Doğu Bölgesi Mahkemesi Yargıcı David Bunning ve özel bir hukuk şirketi için çalışsa da iki yılın ardından hukuktan koparak risk sermayesi şirketi Mithril Capital'a geçti. Buranın sahibi Thiel.
Ağustos 2019'da Katolikliğe geçiş için vaftiz olduğunda bunu Thiel'in sağladığını söyleyecek kadar ondan etkilendi. Vance, Thiel'le birlikte ünlü iş insanının Stanford Üniversitesi'ndeyken yakından incelediği Fransız filozof René Girard'ın da adını saydı.
Girard'ın meşhur mimetik arzu teorisi, "İnsan, daima Öteki'nin arzusuna göre arzular" derken bunun yol açtığı rekabetin ortak bir düşmanı "günah keçisi" yaparak çözülebileceğini savunur.
Thiel, başkan yardımcılığı yarışında Vance'i desteklerken bu teorileri de tartışıyorlar mı, bilinmez.
Sağdaki Thiel'le ilk kez 2011'de karşılaştığını anlatan Vance, "Anlamlı bir amaca hizmet eden bir başarıyı değil de toplumsal bir yarışmayı kazanmaya takıntılıymışım gibi bir hissi bende uyandırdı" diyor
Kitabın yayımlanması ve siyasete sansasyonel giriş
2016'da yayımlanan Hillbilly Elegy, Vance'e büyük bir şöhret kazandırırken o bir yandan girişim sermayesi işlerini Kaliforniya ve Ohio'daki farklı şirketlerde sürdürdü diğer yandan da CNN gibi kanallara çıkarak ABD'nin beyaz yoksullarını temsil etti.
Siyasete de adım atarak 2022'de Trump ve Thiel'in destekleriyle Ohio'dan senatör seçildi.
ABD'nin Ukrayna'ya yardım göndermesine karşı çıkarak ve kürtaj konusunda sert bir tutum takınarak dikkat çekti.
Trump, kürtajın yasaklanıp yasaklanmamasının eyaletlere bırakılmasını savunurken o, 15 haftalık gebelik sonrası için ülke çapında yasak uygulanmasından yana tavır aldı. Ancak artık Trump gibi düşündüğünü söylüyor.
Çocuk sahibi olmamanın insanlarda psikolojik sorunlara yol açtığını savunan Vance "kedili kadınları" hedef alarak da tepki topluyor.
Diğer tüm muhafazakar görüşlerine rağmen "Bu topraklarının kanununda eşcinsel evliliği var, bunu değiştirmek için herhangi bir şey yapacak değilim" diyor.
Trump'ın da tekrarladığı "evcil kedi-köpekleri yiyen göçmenler" argümanını somut örneklerle destekleyemese de savunmayı sürdürüyor.
Son aylarda İsrail'in Gazze Savaşı'na yönelik protestoların sürdüğü ve kaçak göçmenlerin çalıştığı üniversitelere yönelik devlet fonlarının kesilmesinden yana kanun tasarıları hazırlayarak dikkat çekti.
Anketler, onun son dönemlerin başkan yardımcısı adayları arasında popülerlikten en uzak olan kişi olduğunu gösteriyor.
Yazdığı kitap da hem ülkenin en fakir bölgelerinden birine ışık tuttu hem de eleştiri topladı. Diğer kesimlerin bu bölgedeki kişileri küçümsemesini yererken bizzat kendisinin fakirleri karikatürleştirdiği öne sürülüyor.
Amerika'nın yoksullarını devletten yardım alıp tembellik eden kişilerden ibaret gösteren bir muhafazakar olduğu eleştirisi ona yöneltiliyor.
Ortadaki oğluyla yakın ilişki kurduğu Trump da Vance'in sakalını "Abraham Lincoln'ün gençliğine benziyor" diyerek onayladı
Trump'la nasıl anlaştı?
Vance'e "samimiyetsiz" eleştirisi yöneltilmesinin en büyük sebeplerinden biri de geçmişte Trump'a karşı aldığı tutum.
2016-2017'de Twitter adresinde beğendiği paylaşımlardan biri, onun 2016'da Demokratların başkan adayı Hillary Clinton'ın yönetiminde görev alması ihtimalinden bahsediyor.
Trump'ın "seri cinsel saldırı" faili olduğu iddiası ve "ABD'nin en nefret edilen ünlülerinden biri" diye adlandırılması da Vance'in beğendiği paylaşımlar arasında.
Doğrudan hedef alarak "Beyaz işçi sınıfını çok karanlık bir yere götürüyor" ve "Ne biçim bir aptal" dediği de vaki.
Trump'ın 2017'de Charlottesville'de düzenlenen ve ırkçı mesajların verildiği kanlı gösteriye yönelik tutumu, o dönemde Vance'in hedefindeyken artık eski başkanı bu konuda da savunuyor.
Şubat 2016'da bir arkadaşına "Trump, Nixon gibi bir sinik g*t gibi davranarak o kadar da kötü olmayacak mı (hatta fayda bile sağlayabilir) yoksa Amerika'nın Hitler'i mi, kararsızım" yazması ve o yılki başkanlık yarışında bağımsız aday Evan McMullin'e oy vermesi de dikkat çekiyor.
New York Times'ta yayımlanan bir eleştiride Hillbilly Elegy için "İsyan siyasetinin ve özellikle Donald J. Trump'ın yükselişinin arkasındaki sınıf altı beyazların sosyolojik analizini şefkatli ve akıllıca yapıyor" dendi
2017-2021'de Trump görev yaparken liberallerin verdiği tepkinin ABD Başkanı'nı desteklemesine yol açtığını ve Joe Biden'a karşı kaybettiği 2020 seçimlerinde ona oy verdiğini söylüyor.
Senatörlük kampanyası sırasında "Hayatımda gördüğüm en iyi başkan" diyerek Trump'tan özür dilemesi, onun desteğini almasını sağladı.
Trump sonrasında "JD popomu öpüyor çünkü desteğimi çok istiyor" dedi.
ABD Başkanlık yarışında omuz omuza olduğu ismin oğlu Donald Trump Jr.'la yakın olduğu biliniyor. Washington Post, günbegün iletişime geçtiklerini bildiriyor.
Muhafazakar medyanın önde gelen kişilerinden Tucker Carlson da JD Vance'i destekliyor:
Açık ara, tanıştığım en zeki ve derin senatör.
Şimdiden bu kadar renkli bir profil çizen JD Vance daha uzun yıllar Amerikan siyasetine damgasını vuracak gibi.
O da "Trump, Beyaz Saray'da en fazla 4 yıl görev yapacak. Onun ardından kimin geleceği gibi büyük bir soru var" diyerek en genç üçüncü başkan yardımcısı olmaktan sonraki büyük hedefini ortaya koyuyor.
