Dünya Kaynak: BBC 08.02.2025 12:52

Hamas ve İsrail arasında beşinci takas

Gazze'de ateşkes ve rehine takasını içeren anlaşma kapsamında yapılan beşinci takasta Hamas bugün üç rehineyi, İsrail de 183 Filistinli tutukluyu serbest bıraktı.
Hamas ve İsrail arasında beşinci takas

Serbest kalan İsrailli rehineler , 52 yaşındaki Eli Şarabi, 56 yaşındaki Ohad Ben Ami ve 34 yaşındaki Or Levy adlı erkek siviller. Önceki hallerine göre çok zayıflamış ve bitkin görünen rehinelerin İsrail'e ulaştıkları açıklandı.

takas-5

Tel Aviv'in güneyindeki Riyon LeZion kentinden 34 yaşındaki bilgisayar progrmcısı Or Levy, eşi Eynav ile birlikte Hamas militanlarının saldırdığı Nova müzik festivaline katılıyordu. Çift festivalden kaçmayı başarsa da, daha sonra yakalandılar ve Eynav'n cesedi saklandıkları bombardıman sığınağında bulundu.

Eli Şarabi, Beeri adlı çiftlikten erkek kardeşi Yossi ile birlikte kaçırılmıştı. Yossi'nin hayatını kaybettiği teyit edilmişti. Şarabi'nin eşi ve iki kızı Hamas'ın saldırısında öldürülmüştü.

Ohad Ben Ami de eşi Raz ile birlikte aynı çıftlikten kaçırıldı. Raz daha önce Hamas tarafından serbest bırakılmıştı.

Or Levy ise eşi Eynav ile birlikte Hamas'ın saldırısı sınasında Nova müzik festivalinden kaçmıştı. Daha sonra çift yakalanıp, rehin alındı. Eynav'ın cesedi çiftin saklandığı bir bombardıman sığınağında bulunmuştu.

takas-4

Serbest kalan Filistinli mahkumlar, Ramallah'ta sevinç gösteriyle karşılandı.

Bu arada, anlaşma kapsamında serbest kalan 183 Filistinli tutuklunun bir kısmını taşıyan otobüsler Batı Şeria'nın Ramallah kentine ulaştı.

Serbest kalan mahkumlar sevinç gösteriyleriyle karşılandı.

Geçen haftaki takas

1 Şubat Cumartesi günü gerçekleşen dördüncü takasa, 34 yaşındaki Yarden Bibas ve 53 yaşındaki Ofer Kalderon adlı iki İsrailli rehine Hamas tarafından serbest bırakılmıştı.

ABD-İsrail vatandaşı 65 yaşındaki Keith Siegel de Gazze Şehri'nde düzenlenen ayrı bir törenle serbest kalmıştı.

İsrail'in serbest bıraktığı 183 Filistinli mahkumu taşıyan otobüsler işgal altındaki Batı Şeria'da Ofer cezaevinden Ramallah'a ve Han Yunus'a götürülmüştü.

Filistinli tutuklular büyük kalabalıklar tarafından sevinçle karşılanmıştı.

Bunların 100'den fazlasının Gazze'den ve yaklaşık 70'inin İsrail hapishanelerinde uzun süreli ya da ömür boyu hapis cezasıyla karşı karşıya olan tutuklular olduğu bildirilmişti.

1 Şubat'taki dördüncü takasta serbest bırakılan Yarden Bibas, Keith Siegel, Ofer Kalderon

takas-3

30 Ocak'ta yapılan üçüncü takasta Hamas sekiz rehineyi serbest bıraktı. Bunun karşılığında İsrail de aralarında müebbet hapis cezası verilenlerin de olduğu 110 tutukluyu tahliye etti.

Hamas'ın serbest bıraktığı sekiz kişiden beşi Tayland vatandaşıydı.

7 Ekim saldırısında İsrail'de tarım işçisi olarak çalışan çok sayıda yabancı da kaçırıldı.

482 gün sonra serbest bırakılanlardan biri, gözlem noktasında askerlik yaparken kaçırılan 20 yaşındaki Agam Berger oldu.

80 yaşındaki Gadi Moses ile 29 yaşındaki Arbel Yehud adındaki siviller de üçüncü takasta serbest bırakıldı.

Ofer Cezaevi'nden serbest bırakılan Filistinliler de Ramallah'ta kutlamalarla karşılandı.

Serbest bırakılanlar arasındaki 32 Filistinli müebbet hapis cezası çekiyordu. 48'i uzun cezalara çarptırılmıştı. Listede 30 da çocuk bulunuyordu.

Anlaşma gereği son takasta tahliye edilen 21 Filistinli farklı ülkelere gönderilecek.

takas-2

İsrail'in serbest bıraktığı Filistinli mahkumlar arasında El Aksa Şehitleri komutanlarından Zakaria Zubeidi de vardı

Ateşkesin ilk aşamasında 19 Ocak'ta yapılan ilk takasta Hamas'ın bıraktığı üç rehine karşılığında İsrail de 90 Filistinli tutukluyu serbest bıraktı.

25 Ocak'taki ikinci takasta ise Hamas, dört İsrailli kadın askeri serbest bıraktı.

İsrail de karşılığında 200 Filistinli tutukluyu serbest bıraktı.

Ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak İsrail, Hamas'ın rehin aldığı ve serbest bıraktığı her asker için 50 Filistinli tutukluyu ve her sivil rehine için 30 tutukluyu serbest bırakmayı kabul etmişti.

Altı hafta sürecek ateşkes kapsamında, kademeli olarak Hamas'ın 33 rehineyi serbest bırakması planlanıyordu.

Karşılığında İsrail hapishanelerindeki 737 tutukluyu ve Gazze'deki savaş sırasında gözaltına alınan 1.167 Filistinliyi serbest bırakacak.

Ancak yedi rehinenin serbest bırakılmasının ardından İsrail 27 Ocak'ta yaptığı açıklamada, Hamas tarafından serbest bırakılması gereken 26 rehineden sekizinin öldüğünü duyurdu.

Hükümet sözcüsü David Mencer, İsrail'in gece saatlerinde Hamas'tan rehinelerin durumu hakkında bilgi veren bir liste aldığını belirterek, "Hamas'tan gelen liste İsrail'in istihbaratıyla eşleşiyor... Sekiz kişinin Hamas tarafından öldürüldüğünü paylaşabilirim" dedi.

7 Ekim'deki Hamas'ın İsrail'e saldırarak 1.200 civarı kişiyi öldürmesinin ardından İsrail ordusunun Gazze'ye düzenlediği saldırılarda 47 binden fazla Filistinli öldürüldü.

Serbest bırakılan Filistinli tutuklular

takas-1

Hamas ve İsrail arasındaki esir takasının ikinci turunda serbest bırakılan Filistinli mahkumları taşıyan Kızılhaç konvoyu 25 Ocak 2025 tarihinde Batı Şeria'nın Ramallah kentindeki Beytunya kasabasına ulaştı. Filistinli mahkûmlar burada yakınları tarafından coşkuyla karşılandı.

İsrail 19 Ocak'ta 69 kadınla 21 genci cezaevinden serbest bıraktı. Serbest bırakılan erkeklerin en küçüğünün 15 yaşında olduğu kaydedildi.

İsrail'in bıraktığı 90 tutuklunun çoğu, herhangi bir suçlama olmadan tutulan kadınlardı.

İsrail 25 Ocak'taki esir takası kapsamında da 200 Filistinli tutukluyu serbest bıraktı.

Filistinli tutuklular derneği tarafından açıklanan 200 kişiden 121'i İsrail hapishanelerinde müebbet hapis cezasına çarptırılmış isimler.

Bu kişilerden 70'inin Mısır üzerinden Katar ve Türkiye dahil diğer ülkelere sınır dışı edildiği kaydedildi.

En uzun süre cezaevinde kalan mahkum 1986'dan bu yana, 39 yıldır cezaevinde.

En genciyse 16 yaşında bir erkek çocuk.

Tutukluların bazıları kısa süredir hapiste tutuluyordu.

Bazılarıysa İsrail'in herhangi bir suçlama olmadan ''idari tutuklama'' adını verdiği tartışmalı bir uygulamayla tuttuğu isimlerdi.