Dünya Kaynak: BBC 15.01.2025 10:13

G. Kore'de azledilen Cumhurbaşkanı Yoon gözaltına alındı

Güney Kore'de azledilen Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol 15 Ocak'ta yetkililer tarafından gözaltına alındı.
G. Kore'de azledilen Cumhurbaşkanı Yoon gözaltına alındı
Yetkililer, merdiven ve kablo kesici gibi araçlar kullanarak Yoon'un evi önündeki barikatları aştı.

Üç binden fazla polis memuru, Yoon'un başkent Seul'daki evine baskın düzenledi.

Yetkililer, Yoon'un özel başkanlık korumaları tarafından evinin çevresinde hazırlanan barikatları aşarken görüntülendi.

64 yaşındaki siyasetçi, bunun üzerine bir video mesaj yayınladı ve "kan dökülmesini önlemek için" hakkındaki soruşturmayı doğru bulmasa da bunu yürüten Yolsuzluk Soruşturma Ofisi'yle iş birliği yapmaya karar verdiğini duyurdu.

Yoon, savcılarla birlikte evinden bir araca binerek, soruşturmanın yürütüldüğü ofis bölgesine giderken görüntülendi.

tutuk-1

Şimdi ne olacak?

Yetkililerin Yoon'u sorgulamak için 48 saati var.

Bu sürenin sonunda ya kendisini 20 güne kadar gözaltında tutmak için emir çıkartmaları ya da siyasetçiyi serbest bırakmaları gerekiyor.

Güney Koreli yetkililer, ülke tarihinde görevdeyken gözaltına alınan ilk cumhurbaşkanı Yoon'un konuşmayı ya da kamera kaydında ifade vermeyi reddettiğini açıkladı.

Siyasetçinin avukatı, hakkındaki yakalama emrinin yasa dışı olduğunu ve kendisini soruşturmak için kurulan ekibin gerekli hukuki yetkilere sahip olmadığını savunuyor.

Reuters'ın ulaştığı yakalama emrinde Yoon, "ayaklanma elebaşı" olarak nitelendiriliyor.

İsyan, Güney Kore cumhurbaşkanlarının dokunulmazlık zırhına sahip olmadığı nadir suçlamalardan biri.

Yoon ise siyasi çıkmazı aşmak ve "devlet karşıtı güçleri" etkisiz hale getirmek için bu adımı attığını savunuyor.

Güney Kore lideri, 3 Aralık'ta ülkede sıkıyönetim ilan etmesinin ardından görevinden azledilmişti.

tutuk-2

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim kararını televizyonda açıklamıştı.

Teknik olarak Cumhurbaşkanlığı sıfatını hala taşıyan isim, haftalardır başkent Seul'deki evinde özel güvenlikleri korumasında bekliyordu.

Yetkililer, Yoon'u daha önce gözaltına almaya çalışmış, ancak evinin etrafında toplanan destekçileri ve korumalarının müdahalesi yüzünden başarılı olamamışlardı.

Ülkede Yoon'un sıkıyönetim teşebbüsünden bu yana bir güvenlik hiyerarşisi krizi sürüyor.

Cumhurbaşkanlığı korumalarının, savcılık kararına uymama yetkisi olup olmadığı tartışılıyor.

Yoon'un azledilmesine karşın, ülkenin en yetkili yargı organı olan Anayasa Mahkemesi henüz siyasetçi hakkında nihai hükmünü vermedi.

Bu mahkemeden çıkacak karara göre Yoon Cumhurbaşkanlığını tamamen kaybedecek ya da yetkileri yeniden tesis edilecek.

Şu an Güney Kore'yi Maliye Bakanı Choi Sang-mok yönetiyor.

Choi, Yoon'dan sonra geçici Cumhurbaşkanı atanan Han Duck-soo'nun parlamentoda çoğunluğu elinde tutan muhalefet tarafından azledilmesinin ardından başa geldi.

Yoon'un destekçileri Trump'tan yardım istedi

tutuk-3

Yoon'u gözaltına almaya yönelik önceki girişimler başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Önceki hafta Yoon'un yüzlerce destekçisi, gözaltı alınmasını protesto etmek için evinin önünde toplanmıştı.

Ellerinde Amerikan bayrağı da taşıyan bazı destekçileri, ABD Başkanı Donald Trump'ın "Hırsızlığı Durdurun" sloganını da attı.

Azledilen cumhurbaşkanının olağanüstü hal kararında haklı olduğunu savunan destekçileri, Yoon'un durumu ile Trump'ın 2020 seçimlerinin çalındığı iddiası arasında bağlantı kuruyor.

Yoon, sıkıyönetim ilanı sırasında seçim yolsuzluğu iddiasında bulunmasa da sonrasında yüzlerce güvenlik gücünü Ulusal Seçim Kurulu'na baskına yollamıştı.

Ülkeyi krize sürükleyen siyasetçi, Nisan 2024'te partisinin büyük yenilgi aldığı seçimlerde Kuzey Kore'nin seçim kuruluna siber saldırı düzenlediğini iddia ediyor. Söz konusu bilgisayar korsanlığı iddiasına kanıt sunulmadı.

Olağanüstü hal ilanına kadar giden bu seçim yolsuzluğu iddiasını Ulusal Seçim Kurulu yalanlıyor.

Kurum adına yapılan açıklamada Yoon'un "kendisini cumhurbaşkanı olarak seçen seçim güvenliğe sistemine karşı ayağına kurşun sıkan bir hamle yaptığı" savunulmuştu.

Seçim kurulu güvenlik açığı iddialarına karşın ülkenin istihbarat birimlerinin de kendilerine güvence verdiğini açıklıyor.

ABD'de 20 Ocak'ta başkanlık görevine başlayacak olan Donald Trump henüz Güney Kore'de yaşananlara ilişkin bir paylaşım yapmadı.

Bu ülkede çok sayıda Amerikan askeri bulunuyor.

tutuk-4

Ne olmuştu?

Yoon'un 3 Aralık'taki olağanüstü hal ilanı birkaç saat yürürlükte kalabilmişti.

190 milletvekili parlamentonun önündeki askerlere karşın, oylama yapıp olağanüstü hali iptal etmiş, Yoon da daha sonra kararını geri çekmek zorunda kalmıştı.

Olağanüstü hal ilanında büyük rol oynayan Yoon'un savunma bakanı Kim Yong-hyun da tutuklandı. Eski bakana isyan ve görevi kötüye kullanma suçlamaları yöneltiliyor.

Yoon, 14 Aralık'ta azledilip, görevden alınmasından bu yana tecrit altında.

Adli soruşturmadan ayrı olarak Anayasa Mahkemesi de meclisin aldığı azil kararını görüşecek.

Yoon ya yeniden göreve getirilecek ya da kalıcı olarak görevden alınacak.