Antalya Diplomasi Forumu'nda Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov önemli açıklamalarda bulundu.
Moderatörün 'ABD-Rusya ilişkilerinin gelişmesi için potansiyel olup olmadığı sorusunu’ Lavrov, “Her zaman potansiyel vardır. ABD ve Rusya'nın iyi ilişkilere sahip olmasında yanlış birşey yok” şeklinde yanıtladı.
Lavrov, Rusya ile ABD Başkanı Donald Trump yönetimi arasında yaşananların, Rusya'yı ABD'ye doğrudan bir tehdit olarak konumlandıran önceki Başkan Joe Biden döneminde olmayan sıradan ama gerekli bir diyalog olduğunu belirterek, “Oldukça sıradan şeyler oluyor, ülkeler birbirlerine hiçbirşey dikte etmeden, herhangi bir ön koşul talep etmeden birbirleriyle konuşuyorlar. Sadece konuşuyorlar” dedi.
‘Avrupa-Atlantik yapıları güvenliği sağlamada başarısız oldu’
Lavrov, güvenliği sağlamak üzere oluşturulan Avrupa-Atlantik yapılarının güvenlik ve istikrarı güçlendirmede başarısız olduğunu söyledi.
Rus Bakan, “Avrupa Birliği şu anda Avrupa-Atlantik siyasetinin bir parçasıdır; buna hiç şüphesiz NATO'nun doğuya ve güneye doğru ilerleme planları için topraklarını hazır hale getirmesi de dahildir. AGİT açıkça bir Avrupa-Atlantik yapısı olarak kuruldu ve bence tüm bu Avrupa-Atlantik yapıları başarısız oldu. Güvenlik ve istikrarı güçlendirmede başarılı olamadılar” değerlendirmesinde bulundu.
Lavrov bu yapıların, ülkenin ekonomik durumunun kötüye gitmesine rağmen, Almanya da dahil olmak üzere Avrupa'da gerilimi tırmandırmayı ve Avrupa'yı yeniden askerileştirmeyi başardığını vurgulayarak, “Ancak bu Avrupa-Atlantik topluluğunun tüm çabaları yeni bir savaşa hazırlanmaya odaklanmış durumda” diye konuştu.
‘Trump Ukrayna ihtilafının çözülmesi gerektiğini anlıyor’
Lavrov, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna ihtilafının ancak temel nedenlerinin ortadan kaldırılmasıyla çözülebileceğini anlayan az sayıdaki Batılı liderden biri olduğunu belirterek, şunları ifade etti:
Sorunu çözmenin ve kalıcıbarışa ulaşmanın tek yolu çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmaktır. Başkan Trump, Ukrayna'nın NATO'ya alınmasının bir hata olduğunu tekrar tekrar söyleyen ilk ve sanırım şu ana kadar neredeyse tek Batılı lider oldu. Ve bu, pek çok kez işaret ettiğimiz temel nedenlerden biri.
Lavrov, ABD'nin Ukrayna'daki çözüm bağlamında toprak sorunlarının çözülmesi gerektiğini anladığına vurgun yaparak, “Toprak meselelerinin uzun vadeli bir çözüm bağlamında çözülmesi gerektiğini kabul ediyorlar” dedi.
‘Rusya için önemli olan toprak değil insanlardır’
Ukrayna'daki çözüm bağlamında Rusya'nın toprak meselesiyle değil, üzerinde yaşayan insanlarla ilgilendiğini kaydeden Lavrov, şöyle devam etti:
Bölgelerle ilgili olarak çok önemli bir hususu vurgulamak istiyorum: biz topraklariçin değil, insanlar için endişeleniyoruz. Bu topraklarda yaşayan, ataları yüzyıllardır orada yaşayan, Odessa gibi şehirleri kuran, yollar, limanlar, fabrikalar, tesisler inşa eden insanlar. Orada yaşayan insanlar şu anda tüm insan haklarından mahrum bırakılıyor.
‘Rusya ve ABD ikili ilişkileri görüşüyor’
Lavrov, Rusya ve ABD'nin diplomatik temsilciliklerin çalışmalarının normalleştirilmesinden başlayarak ikili ilişkileri görüştüğünü ve Moskova'nın Washington ile ortak projeleri de değerlendirdiğini belirterek, “İkili ilişkileri, elçiliklerimizin çalışma koşullarının normalleştirilmesinden başlayarak görüşüyoruz" dedi.
Lavrov, ABD Başkanı Barack Obama'nın başkan olduğu bir önceki Demokrat yönetimin Rus diplomatları ülkeden kovmaya başladığını ve Rus diplomatik mülklerine el koyduğunu anımsatarak, şunları kaydetti:
Büyükelçiliklerin çalışması, vizelerin belirli süreler içinde verilmesi, diplomatların yıllarca beklememesi gibi konular. Ayrıca ABD ile hangi ortak projeleri değerlendirebileceğimize ve tartışabileceğimize bakıyoruz, bu Amerikalılardan gelen bir teklifti ve işbirliği tekliflerini hiçbir zaman reddetmedik.
‘Antalya'da Ukrayna tarafıyla hiçbir temasımız olmadı’
Lavrov, Rus tarafının Antalya Diplomasi Forumu marjında Ukrayna temsilcileriyle herhangi bir teması olmadığını söyledi.
Moderatörün ‘Antalya’da Ukrayna tarafıyla doğrudan ya da dolaylı temasları olup olmadığı’yönündeki sorusunu Rus Bakan, “Bildiğim kadarıyla hayır” şeklinde yanıtlayarak “Buraya çalışmak için geldim” diye ekledi.
‘SSCB ve Rusya, NATO'nun doğuya doğru genişlememe vaatlerini belegelere geçirmedi’
Lavrov, SSCB ve Rusya'nın bir zamanlar NATO'nun doğuya doğru genişlemeyeceğine dair verdiği sözleri belgelere geçirmediğini, çünkü Rus tarihinde sözlü olarak anlaşma yapma ve onların sözüne güvenme geleneği olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
NATO aslında SSCB ve Varşova Paktı’nın varlığı sona erdikten sonra feshedilmeliydi. NATO konusunda Mihail Gorbaçov'a verilen sözleri, daha sonra Boris Yeltsin'e verilen sözleri biliyorsunuz, bu konuda yayınlanan anılar var. Bazıları soruyor: James Baker (eski ABD Dışişleri Bakanı) NATO'nun doğuya doğru bir milim bile ilerlemeyeceğini söylediğinde neden yazılı garantilerde ısrar etmediniz? Şimdi aklıma şu geldi: Rus tarihinde, ticaretin geliştiği 17. ve18. yüzyıllarda kimse sözleşme imzalamıyordu. El sıkışırlardı, 'söz verirlerdi' ve asla bozmazlardı.”
O dönemlerde NATO'nun başında bulunanların bu geleneği bilmediğini vurgulayan Lavrov, “Çarlık dönemindeki eski imparatorlukta akrabaları yoktu ve böyle bir geleneği miras almadılar. NATO sadece varlığını sürdürmekle kalmadı, kısa bir süre önce Avrupa'nın güvenliğini garanti edecek tek örgüt olacağı da açıklandı” dedi.
‘ABD ile temaslarda Rusya-Çin ilişkileri konusu ele alınmadı’
Lavrov, Rusya-Çin ilişkileri konusunun ABD ile temaslarda hiçbir zaman ele alınmadığını belirterek, şunları vurguladı:
Sadece şunu söyleyebilirim ki ABD ile temaslarda, ister yüz yüze görüşmeler ister telefon görüşmeleri olsun, bu konu hiçbir zaman gündeme gelmedi. Hiçbir zaman bir ima bile olmadı. Başkan Trump ve ekibinin büyük bir hayat tecrübesine sahip olduğunu düşünüyorum. Ve hayatı anladığınız zaman siyaset yapmak çok daha kolaylaşıyor. Ve hayatı anlayanlar Rusya ileÇin arasına bir kama sokmanın mümkün olabileceğini asla düşünmezler.
‘Avrasya Güvenlik Konferansına davet edilenlerin sayısı artacak’
Lavrov, Avrasya’da güvenlik konulu görüşmelere davet edilen ülkelerin sayısının artacağını belirterek, “Çok kutupluluğa doğru ilerleme bağlamında Avrasya güvenliği konusunda tartışmalar yapmamız gerektiği kanaatindeyim” dedi.
Şu anda kıtada güvenlik oluşumu konusunun henüz başlangıç aşamasında olduğunu vurgulayan Rus Bakan, “Rusya, herkesin özgür tartışmalara katılmasını ve kendi bakış açılarını sunmalarını ve bunu yaparken de acele etmemelerini istiyor. Slovakya ve Macaristan da dahil olmak üzere NATO ve AB üyeleri Minsk'teki Avrasya Güvenliği Konferansına davet edildi ve davetli listesi daha da genişleyecek” ifadelerini kullandı.
‘Yeni bölgelerin sakinleri Rusya'ya katılma yönünde oy kullandı’
Lavrov, yeni bölgelerin sakinlerinin yüzde 100 garanti altına alınması gereken yasal haklarını geri almak için Rusya'ya katılma yönünde oy kullandıklarını ve Kiev rejiminin bölgesel gerçekler karşısındaki tutumunun burada bir rol oynamadığını söyledi.
Moderatörün ‘Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'nın 1991'de sahip olduğu sınırlar dışındaki hiçbir sınırı asla tanımayacaklarını’ söylemesi üzerine Lavrov, şu değerlendirmede bulundu:
Mesele onların (Ukraynalı yetkililerin) başka sınırları kabul edip etmemesi değil, mesele yüzyıllardır orada yaşayan insanların yüzde 100 sahip olmaları gereken doğal haklarından mahrum bırakılmamalarını sağlamaktır. Ukrayna'daki Nazi rejimi, başka türlü tanımlayamıyorum, Ukrayna'daki insan hakları durumu hakkında tek kelime etmeyen Avrupa Birliği'nin himayesinden yararlanıyorsa, bu bizim sorunumuz değil. Biz, haklarını yeniden kazanmak için referandumda Rusya'ya katılma yönünde oy kullanan insanları dinledik.
